„Það er einfaldlega skortur á fjármagni á Íslandi“ Þorbjörn Þórðarson skrifar 23. apríl 2018 18:30 Agnar Tómas Möller, annar stofnenda Gamma. Vísir/ÞÞ Agnar Tómas Möller, annar stofnenda Gamma, segir að svokölluð sérstök bindiskylda Seðlabankans hafi beinlínis leitt til hærri vaxta til heimila og fyrirtækja hér á landi. Hann segir að aðstæður á Íslandi séu allt aðrar en fyrir hrun og útlendingar vilji fjárfesta á Íslandi til langs tíma. Sérstaka bindiskyldan, sem er oft nefnd innflæðishöft, felst í því að þeir sem vilja koma með gjaldeyri til Íslands til að kaupa skuldabréf þurfa að þola að 40 prósent af upphæðinni fer inn á vaxtalausan reikning í Seðlabankanum í eitt ár. Tilgangurinn er að stemma stigu við vaxtamunarviðskiptum. Gylfi Zoëga prófessor í hagfræði og nefndarmaður í peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands hefur varað við afnámi bindiskyldunnar og sagt að hún sé í reynd forsenda sjálfstæðrar peningastefnu. Of dökk mynd teiknuð upp Agnar Tómas Möller, annar stofnenda Gamma, segir að Seðlabankinn hafi dregið upp of dökka mynd af því hvaða afleiðingar það hefði að breyta bindiskyldunni eða draga úr henni. Aðstæður nú séu aðrar og fyrir hrun þegar nær eingöngu skammtímafjárfestar hafi komið til landsins í gegnum svokölluð jöklabréf og afleiðusamninga. „Það sem við erum að horfa á í dag, sem dæmi, er að nær eingöngu langtímafjárfestar komu inn í skuldabréf fyrir setningu innflæðishaftanna. Meðal tími þeirra fjárfestinga var tíu ár en kannski eitt til tvö ár fyrir hrun. Þannig að þetta er gjörbreytt samsetning fjárfesta,“ segir Agnar. Hann nefnir jafnframt núna séu hér erlendir fjárfestar sem vilji vera hluthafar í skráðum íslenskum fyrirtækjum og fjármagna þau. Slíkt hafi ekki verið fyrir hendi fyrir hrun. Þá segir hann að sérstaka bindiskyldan hafi síðan beinlínis leitt til hærri vaxta til heimila og fyrirtækja innanlands. „Augljósu áhrifin eru auðvitað þau að vaxtakostnaður, sérstaklega vextir á föstum verðtryggðum lánum til heimila og vaxtaálag á stór fyrirtæki, hefur bæði hækkað eða staðið í stað frá því að Seðlabankinn byrjaði að lækka vexti. Á sama tíma og grunnvextir á markaði hafa fallið hafa kjör heimila og fyrirtækja staðið í stað eða hækkað,“ segir Agnar. Allt of ströng skilyrði Gamma hefur beina fjárhagslega hagsmuni af því að afnema bindiskylduna því fyrirtækið rekur sex milljarða króna skuldabréfasjóð sem sérhæfir sig í óskráðum lánveitingum, einkum til smærri fyrirtækja. „Það er gríðarlega mikil eftirspurn eftir lánveitingum hjá innlendum fyrirtækjum og eins og staðan er hjá okkur þá getum við bara aðeins veitt mjög takmarkaðan hluta af þeim lánum sem við hefðum áhuga á að veita vegna þess að það er einfaldlega skortur á fjármagni á Íslandi. Erlendir aðilar hafa sýnt áhuga á því að fjármagna íslensk fyrirtæki í gegnum skuldabréfasjóði en útfærsla bindiskilyrðanna (í sérstöku bindiskyldunni innsk.blm) er svo stíf og svo ströng að það getur enginn erlendur aðili tekið þátt í því,“ segir Agnar. En hvað vill Agnar segja við þá sem telja að hann hafi bara eigin hagsmuni að leiðarljósi í þessari umræðu? „Ég hef nú í meira en tíu ár barist fyrir bættri vaxtastefnu hjá Seðlabankanum og ég hef ekki alltaf haft beina hagsmuni af því. Ég tel að þær röksemdir sem ég hef fært fyrir þessu eigi að gilda óháð því hvort við högnumst af lægri vöxtum á Íslandi,“ segir Agnar. Mest lesið Himinháar kröfur í galtóm bú veitingamanna á Akureyri Viðskipti innlent Í tjaldútilegu í 53 mánuði samfleytt og tekur fjöllin með í fundarherbergið Atvinnulíf Rukkað því fólk hékk í rennunni Neytendur Fyrrverandi aðstoðarmaður skellir sér aftur í auglýsingarnar Viðskipti innlent Ekkert verður af frekari loðnuvertíð Viðskipti innlent Engin bráð hætta á „bíólausu Íslandi“ Viðskipti innlent Lemon stígur skrefið frá París til Akureyrar Viðskipti innlent Skype heyrir brátt sögunni til Viðskipti erlent Fyrsti kaffibollinn minnir hann á að þrjú börn eru á heimilinu Atvinnulíf Góa tekur yfir framleiðslu á Omnom Viðskipti innlent Fleiri fréttir Himinháar kröfur í galtóm bú veitingamanna á Akureyri Fyrrverandi aðstoðarmaður skellir sér aftur í auglýsingarnar Ekkert verður af frekari loðnuvertíð Engin bráð hætta á „bíólausu Íslandi“ Skattar á áfengi hæstir á Íslandi Stefna á Coda stöð við Húsavík Góa tekur yfir framleiðslu á Omnom Önnur Airbus-þotan væntanleg á morgun Kaupin á TM gengin í gegn fyrir ríflega þrjátíu milljarða króna Tveir af hverjum þremur andvígir sameiningu bankanna Skella sér í sósur og ís fyrir fjóra milljarða Virða niðurstöðu Íslandsbanka „Við sem neytendur eigum ekki að sætta okkur við þetta“ Íslandsbanki afþakkar boð Arion um samrunaviðræður Forstjóri ÁTVR lætur af störfum Mátti greiða himinháan reikning korter í þrot eftir allt saman Misstu þrjá dróna í gosið við tökur á sýningunni Nýjar verðbólgutölur gefa von um hraðari lækkun vaxta Björn hvergi af baki dottinn í milljarðadeilu Verðbólga 4,2 prósent og ekki minni í fjögur ár Gefa út afkomuviðvörun vegna dómsins Síminn þarf að greiða 400 milljónir króna Segir allar ásakanir fullkomlega tilhæfulausar Bein útsending: „Landbúnaður er almannahagsmunir“ Strákar og stálp fá styrk Umdeild viðskipti fá ekki áheyrn Hæstaréttar Hildur ráðin forstjóri Advania Atvinnuleysi eykst Skipti í brúnni hjá Indó Smári Rúnar ráðinn fjármálastjóri Sjá meira
Agnar Tómas Möller, annar stofnenda Gamma, segir að svokölluð sérstök bindiskylda Seðlabankans hafi beinlínis leitt til hærri vaxta til heimila og fyrirtækja hér á landi. Hann segir að aðstæður á Íslandi séu allt aðrar en fyrir hrun og útlendingar vilji fjárfesta á Íslandi til langs tíma. Sérstaka bindiskyldan, sem er oft nefnd innflæðishöft, felst í því að þeir sem vilja koma með gjaldeyri til Íslands til að kaupa skuldabréf þurfa að þola að 40 prósent af upphæðinni fer inn á vaxtalausan reikning í Seðlabankanum í eitt ár. Tilgangurinn er að stemma stigu við vaxtamunarviðskiptum. Gylfi Zoëga prófessor í hagfræði og nefndarmaður í peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands hefur varað við afnámi bindiskyldunnar og sagt að hún sé í reynd forsenda sjálfstæðrar peningastefnu. Of dökk mynd teiknuð upp Agnar Tómas Möller, annar stofnenda Gamma, segir að Seðlabankinn hafi dregið upp of dökka mynd af því hvaða afleiðingar það hefði að breyta bindiskyldunni eða draga úr henni. Aðstæður nú séu aðrar og fyrir hrun þegar nær eingöngu skammtímafjárfestar hafi komið til landsins í gegnum svokölluð jöklabréf og afleiðusamninga. „Það sem við erum að horfa á í dag, sem dæmi, er að nær eingöngu langtímafjárfestar komu inn í skuldabréf fyrir setningu innflæðishaftanna. Meðal tími þeirra fjárfestinga var tíu ár en kannski eitt til tvö ár fyrir hrun. Þannig að þetta er gjörbreytt samsetning fjárfesta,“ segir Agnar. Hann nefnir jafnframt núna séu hér erlendir fjárfestar sem vilji vera hluthafar í skráðum íslenskum fyrirtækjum og fjármagna þau. Slíkt hafi ekki verið fyrir hendi fyrir hrun. Þá segir hann að sérstaka bindiskyldan hafi síðan beinlínis leitt til hærri vaxta til heimila og fyrirtækja innanlands. „Augljósu áhrifin eru auðvitað þau að vaxtakostnaður, sérstaklega vextir á föstum verðtryggðum lánum til heimila og vaxtaálag á stór fyrirtæki, hefur bæði hækkað eða staðið í stað frá því að Seðlabankinn byrjaði að lækka vexti. Á sama tíma og grunnvextir á markaði hafa fallið hafa kjör heimila og fyrirtækja staðið í stað eða hækkað,“ segir Agnar. Allt of ströng skilyrði Gamma hefur beina fjárhagslega hagsmuni af því að afnema bindiskylduna því fyrirtækið rekur sex milljarða króna skuldabréfasjóð sem sérhæfir sig í óskráðum lánveitingum, einkum til smærri fyrirtækja. „Það er gríðarlega mikil eftirspurn eftir lánveitingum hjá innlendum fyrirtækjum og eins og staðan er hjá okkur þá getum við bara aðeins veitt mjög takmarkaðan hluta af þeim lánum sem við hefðum áhuga á að veita vegna þess að það er einfaldlega skortur á fjármagni á Íslandi. Erlendir aðilar hafa sýnt áhuga á því að fjármagna íslensk fyrirtæki í gegnum skuldabréfasjóði en útfærsla bindiskilyrðanna (í sérstöku bindiskyldunni innsk.blm) er svo stíf og svo ströng að það getur enginn erlendur aðili tekið þátt í því,“ segir Agnar. En hvað vill Agnar segja við þá sem telja að hann hafi bara eigin hagsmuni að leiðarljósi í þessari umræðu? „Ég hef nú í meira en tíu ár barist fyrir bættri vaxtastefnu hjá Seðlabankanum og ég hef ekki alltaf haft beina hagsmuni af því. Ég tel að þær röksemdir sem ég hef fært fyrir þessu eigi að gilda óháð því hvort við högnumst af lægri vöxtum á Íslandi,“ segir Agnar.
Mest lesið Himinháar kröfur í galtóm bú veitingamanna á Akureyri Viðskipti innlent Í tjaldútilegu í 53 mánuði samfleytt og tekur fjöllin með í fundarherbergið Atvinnulíf Rukkað því fólk hékk í rennunni Neytendur Fyrrverandi aðstoðarmaður skellir sér aftur í auglýsingarnar Viðskipti innlent Ekkert verður af frekari loðnuvertíð Viðskipti innlent Engin bráð hætta á „bíólausu Íslandi“ Viðskipti innlent Lemon stígur skrefið frá París til Akureyrar Viðskipti innlent Skype heyrir brátt sögunni til Viðskipti erlent Fyrsti kaffibollinn minnir hann á að þrjú börn eru á heimilinu Atvinnulíf Góa tekur yfir framleiðslu á Omnom Viðskipti innlent Fleiri fréttir Himinháar kröfur í galtóm bú veitingamanna á Akureyri Fyrrverandi aðstoðarmaður skellir sér aftur í auglýsingarnar Ekkert verður af frekari loðnuvertíð Engin bráð hætta á „bíólausu Íslandi“ Skattar á áfengi hæstir á Íslandi Stefna á Coda stöð við Húsavík Góa tekur yfir framleiðslu á Omnom Önnur Airbus-þotan væntanleg á morgun Kaupin á TM gengin í gegn fyrir ríflega þrjátíu milljarða króna Tveir af hverjum þremur andvígir sameiningu bankanna Skella sér í sósur og ís fyrir fjóra milljarða Virða niðurstöðu Íslandsbanka „Við sem neytendur eigum ekki að sætta okkur við þetta“ Íslandsbanki afþakkar boð Arion um samrunaviðræður Forstjóri ÁTVR lætur af störfum Mátti greiða himinháan reikning korter í þrot eftir allt saman Misstu þrjá dróna í gosið við tökur á sýningunni Nýjar verðbólgutölur gefa von um hraðari lækkun vaxta Björn hvergi af baki dottinn í milljarðadeilu Verðbólga 4,2 prósent og ekki minni í fjögur ár Gefa út afkomuviðvörun vegna dómsins Síminn þarf að greiða 400 milljónir króna Segir allar ásakanir fullkomlega tilhæfulausar Bein útsending: „Landbúnaður er almannahagsmunir“ Strákar og stálp fá styrk Umdeild viðskipti fá ekki áheyrn Hæstaréttar Hildur ráðin forstjóri Advania Atvinnuleysi eykst Skipti í brúnni hjá Indó Smári Rúnar ráðinn fjármálastjóri Sjá meira