Innlent

Gert ráð fyrir að heildar­af­koma ríkis­sjóðs verði „í jafn­vægi“

Atli Ísleifsson skrifar
Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra.
Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra. Vísir/Sunna
Gert er ráð fyrir að heildarafkoma ríkissjóðs verði í jafnvægi árið 2020. Þetta kom fram við kynningu Bjarna Benediktssonar á fjárlagafrumvarpi fyrir árið 2020 í morgun.

Ráðherra sagði það vera í samræmi við nýlega endurskoðun á fjármálastefnu til fimm ára, þótt dregið verði úr áður fyrirhuguðum afgangi af rekstri ríkissjóðs. Gert er ráð fyrir 920 milljarða króna tekjum ríkissjóðs og að gjöld nemi 919 milljörðum. Áætlaður afgangur sé því einn milljarður.

Í tilkynningu frá fjármála- og efnahagsráðuneytinu segir að þetta sé gert til þess að „skapa skilyrði fyrir hagkerfið til að leita fyrr jafnvægis og fá fótfestu fyrir nýtt hagvaxtarskeið, með það að leiðarljósi að stuðla að stöðugleika og bættum lífskjörum.“

Sjá einnig: Bein út­sending: Fjár­mála­ráð­herra kynnir fjár­laga­frum­varp fyrir árið 2020

„Meðal stærstu tíðinda frumvarpsins er að tekjuskattur einstaklinga verður lækkaður hraðar en áform voru um, þannig að lækkunin kemur að fullu fram árið 2021 í stað 2022. Við þessa aðgerð hækka ráðstöfunartekjur þeirra tekjulægstu um rúmlega 120 þúsund krónur á ári. Er heildarumfang hennar á ári um 21 ma.kr. sem samsvarar um 10% af tekjum ríkisins af tekjuskatti einstaklinga. Er þetta mikilvægur liður í því að styðja við heimilin þegar hægir á í atvinnulífinu.

Fjármálaráðuneytið
Auk lækkunar tekjuskatts kemur til framkvæmdar seinni hluti 0,5 prósentustiga lækkunar tryggingagjalds, en gjaldið var lækkað um 0,25 prósentustig í upphafi árs 2019. Um áramót hefur tryggingagjald því verið lækkað frá árinu 2013, úr 7,69% í 6,35% sem styður við atvinnusköpun og rekstrargrundvöll fyrirtækja,“ segir í tilkynningunni.

Stórsókn í vegamálum

Ennfremur segir að framundan sé stórsókn í vegamálum og stefnt sé að kostnaðarþátttöku í flugfargjöldum innanlands fyrir íbúa landsbyggðarinnar. Breytingar á LÍN séu fjármagnaðar, ráðist verður í aðgerðir til auka nýliðun kennara og efla starfsnám og framlög til vísinda- og rannsóknasamstarfs verða aukin. 

„Orkuskipti verða styrkt með skattaívilnunum og styrkjum úr Orkusjóði. Framlög til loftslagslagsmála hækka og renna meðal annars til bindingar kolefnis með skógrækt, landgræðslu og endurheimt votlendis, en einnig aukast framlög til landvörslu og miðhálendisþjóðgarðs.  

Undirbúnar verða aðgerðir sem miða að því að bæta mönnun í hjúkrun, áfram verður unnið að eflingu heilsugæslunnar sem fyrsta viðkomustaðar, og uppbyggingu hjúkrunarrýma.

Fjármálaráðuneytið
Unnið er að því að auka gæði í þjónustu við fötluð börn og foreldra þeirra og framlög aukin í samræmi við fyrri áform til að bæta kjör öryrkja. Stuðlað verður að atvinnuþátttöku aldraðra, réttur foreldra til fæðingarorlofs lengdur og framlög til barnabóta aukin.

Einnig verða framlög tryggð til húsnæðismála í tengslum við nýlega lífskjarasamninga og boðaðar eru aðgerðir til að bregðast við húsnæðisvanda á landsbyggðinni,“ segir í tilkynningunni.

Í tilkynningunni segir að aukinn kraftur sé lagður í uppbyggingu nýs Landspítala.Vísir/Vilhelm

Umhverfis- og loftslagsmál

Áherslur í loftslags- og umhverfismálum eru sagðar koma skýrt fram, þar sem framlög til umhverfismála hafi vaxið um liðlega 24 prósent að raungildi frá því að ríkisstjórnin tók við völdum. 

„Þau hafa m.a. skilað sér í viðamiklum aðgerðum í loftslagsmálum, stórfelldri uppbyggingu innviða á friðlýstum svæðum og aukinni landvörslu. Auk þess má nefna jákvæða hvata í umhverfismálum, þar sem gert er ráð fyrir auknum stuðningi við kaup á heimahleðslustöðvum og útleigu umhverfisvænna bifreiða.



Velferðar- og heilbrigðismál í forgrunni

Í tengslum við gerð kjarasamninga á almenna vinnumarkaðnum gaf ríkisstjórnin út yfirlýsingu um aðgerðir til stuðnings samningunum. Heildarumfang boðaðra aðgerða á tímabili samninganna er áætlað um 80 ma.kr. en áhrif aðgerðanna á árinu 2020 munu nema ríflega 16 ma.kr. Auk breytinga á tekjuskattskerfinu sem kynntar voru í aðdraganda kjarasamninga, fela aðgerðir ríkisins í sér lengra fæðingarorlof, hærri barnabætur og fjölmargar aðgerðir til að auðvelda íbúðarkaup. Flestar þessara aðgerða koma til framkvæmda á árinu 2020 og birtast í auknum framlögum, einkum til félags- og húsnæðismála.



Mótvægi við hagsveifluna

Góð staða ríkisfjármálanna gefur stjórnvöldum tækifæri til að veita efnahagslífinu viðspyrnu og vinna gegn niðursveiflunni með öflugri opinberri fjárfestingu, nú þegar dregur úr atvinnuvegafjárfestingu. Alls nema framlög til fjárfestinga ríflega 78 ma.kr. og hafa aukist um rúma 27 ma.kr. að raungildi frá árinu 2017.

Meðal stórra verkefna má nefna:

 - Fjárfestingar í samgöngum upp á 28 ma.kr

 - Aukinn kraft í uppbyggingu nýs Landspítala, 8,5 ma.

 - Kaup á þyrlum fyrir Landhelgisgæsluna

 - Framlög vegna smíði nýs hafrannsóknarskips

 - Byggingu Húss íslenskunnar

Svigrúm ríkissjóðs til þess að bregðast við hægari gangi í hagþróuninni má fyrst og fremst þakka agaðri fjármálastjórn undangenginna ára. Jákvæð afkoma, stöðugleikaframlög vegna losunar fjármagnshafta og aðrar óreglulegar tekjur á borð við arðgreiðslur hafa nýst til að lækka skuldir ríkisins verulega, sem á næsta ári er gert ráð fyrir að fari í 22%,“ segir í tilkynningunni.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×