Elsta efni á jörðinni milljörðum árum eldra en jörðin Kjartan Kjartansson skrifar 14. janúar 2020 16:45 Rykagnirnar ævafornu var að finna í loftsteini sem féll til jarðar árið 1969. Myndin er úr safni. Vísir/Getty Rykagnir sem vísindamenn fundu í lofsteini sem féll til jarðar á 7. áratug síðustu aldar er elsta efni sem fundist hefur á jörðinni. Elstu agnirnar urðu til í sólstjörnum milljörðum ára áður en sólkerfið okkar og jörðin urðu til. Áætlað er að rykið gæti verið allt að 7,5 milljarða ára gamalt en til samanburðar myndaðist jörðin fyrir um 4,5 milljörðum ára. Það fannst í Murchison-lofsteininum sem féll á Ástralíu árið 1969. Elsta þekkta efni sem fundist hafði á jörðinni fram að þessu var talið um 5,5 milljarða ára gamalt. Vísindamennirnir mátu aldur agnanna með því að mæla fyrir hversu miklu magni geimgeislunar þeir höfðu orðið fyrir. Geimgeislar eru háhraðaeindir sem ferðast um geiminn og smjúga í gegnum fast efni. Stundum gagnvirka þeir við efni og mynda ný frumefni. Hlutfall samsætu frumefnisins neons var notað til að áætla aldurinn, að sögn breska ríkisútvarpsins BBC. Flestar agnirnar voru á aldur við sólkerfið eða nokkuð eldra, á bilinu 4,6 til 4,9 milljarða ára gamalt. Um 10% agnanna voru eldri en 5,5 milljarða ára gömul. Philipp Heck, aðalhöfundur greinar um rannsóknina og safnstjóri hjá Field-safninu í Chicago, segist sannfærður um að enn eldri agnir sé að finna í loftsteinum sem hafa lent á jörðinni. Þær eigi aðeins eftir að finnast. Uppruna elstu agnanna má rekja til sólstjarna sem brunnu og sprungu áður en sólkerfið okkar myndaðist. Slíkar leifar mynda nýjar stjörnur, reikistjörnur og annað efni í alheiminum. Ástralía Vísindi Mest lesið „Mér að mæta“ ef krossar yrðu fjarlægðir Innlent Hlé vegna gagna frá ChatGPT Innlent Óttast að tapa bestu flúðum landsins í virkjun Innlent Sérsveitin kölluð til í Urriðaholti Innlent Trump gerði lítið úr æðstu heiðursorðu bandarískra hermanna Erlent Katrín gerir upp framboðið og safnar heitum Innlent Þriggja daga heitavatnsleysi í næstu viku Innlent Segir verkfræðinga á villigötum Innlent „Viðbrögð lögreglu óásættanleg“ eftir líkamsárás á Þjóðhátíð Innlent Rauðu örvarnar leika listir sínar á Íslandi Innlent Fleiri fréttir Trump gerði lítið úr æðstu heiðursorðu bandarískra hermanna Rússar saka Nató og Vesturlönd um aðild að áhlaupi Úkraínumanna Landtökumenn á Vesturbakkanum kveiktu í húsum og bifreiðum Dóttir Thaksin verður yngsti forsætisráðherra Taílands Apabóla greinist í Svíþjóð Úkraínumenn hafa náð valdi yfir Súdsja Gæsluvarðhald yfir Paul Watson framlengt Tólf ára fangelsi fyrir að styrkja Úkraínu um þúsundkalla Sagðir hafa lagt á ráðin um skemmdarverkin á Nord Stream í ölæði Óttast aukna útbreiðslu sýklalyfjaónæmra lekandabaktería Gena Rowlands er látin Neyðarástandi lýst yfir vegna apabólu í hluta Afríku Rannsaka innbrot og mögulega vatnsmengun á herstöð í Þýskalandi Nýfæddir tvíburar létust í sprengjuárás á meðan faðirinn brá sér frá Úkraínumenn halda sókn sinni handan landamæranna áfram Fjögurra daga gamlir tvíburar drepnir í árás Ísraela Segja sjónvarpsáskrift koma í veg fyrir lögsókn vegna dauðsfalls SÞ fordæma ógegnsæi í kosningunum í Venesúela Erlendir þrjótar reyna að brjótast inn til Harris og Trump „Hélt ég væri að fara að drepast. Þú heyrir i sprengjunni koma“ Forsætisráðherra Japan sækist ekki eftir endurkjöri Handtökuskipun gefin út vegna Nord Stream skemmdarverkanna Hamas segjast ekki munu senda fulltrúa til viðræðna á morgun Hafa ekki í hyggju að halda Kúrsk Tugir þúsunda létust af völdum hita í Evrópu Mannréttindastjóri gagnrýnir óhóflega beitingu valds í Venesúela Gera sér ekki mat úr lekanum úr framboði Trump Netanyahu og Gallant í hár saman undir hótunum frá Íran Maður ákærður fyrir stunguárás á ellefu ára stúlku í Lundúnum í gær Fyrsta dauðfallið staðfest í eldunum á Grikklandi Sjá meira
Rykagnir sem vísindamenn fundu í lofsteini sem féll til jarðar á 7. áratug síðustu aldar er elsta efni sem fundist hefur á jörðinni. Elstu agnirnar urðu til í sólstjörnum milljörðum ára áður en sólkerfið okkar og jörðin urðu til. Áætlað er að rykið gæti verið allt að 7,5 milljarða ára gamalt en til samanburðar myndaðist jörðin fyrir um 4,5 milljörðum ára. Það fannst í Murchison-lofsteininum sem féll á Ástralíu árið 1969. Elsta þekkta efni sem fundist hafði á jörðinni fram að þessu var talið um 5,5 milljarða ára gamalt. Vísindamennirnir mátu aldur agnanna með því að mæla fyrir hversu miklu magni geimgeislunar þeir höfðu orðið fyrir. Geimgeislar eru háhraðaeindir sem ferðast um geiminn og smjúga í gegnum fast efni. Stundum gagnvirka þeir við efni og mynda ný frumefni. Hlutfall samsætu frumefnisins neons var notað til að áætla aldurinn, að sögn breska ríkisútvarpsins BBC. Flestar agnirnar voru á aldur við sólkerfið eða nokkuð eldra, á bilinu 4,6 til 4,9 milljarða ára gamalt. Um 10% agnanna voru eldri en 5,5 milljarða ára gömul. Philipp Heck, aðalhöfundur greinar um rannsóknina og safnstjóri hjá Field-safninu í Chicago, segist sannfærður um að enn eldri agnir sé að finna í loftsteinum sem hafa lent á jörðinni. Þær eigi aðeins eftir að finnast. Uppruna elstu agnanna má rekja til sólstjarna sem brunnu og sprungu áður en sólkerfið okkar myndaðist. Slíkar leifar mynda nýjar stjörnur, reikistjörnur og annað efni í alheiminum.
Ástralía Vísindi Mest lesið „Mér að mæta“ ef krossar yrðu fjarlægðir Innlent Hlé vegna gagna frá ChatGPT Innlent Óttast að tapa bestu flúðum landsins í virkjun Innlent Sérsveitin kölluð til í Urriðaholti Innlent Trump gerði lítið úr æðstu heiðursorðu bandarískra hermanna Erlent Katrín gerir upp framboðið og safnar heitum Innlent Þriggja daga heitavatnsleysi í næstu viku Innlent Segir verkfræðinga á villigötum Innlent „Viðbrögð lögreglu óásættanleg“ eftir líkamsárás á Þjóðhátíð Innlent Rauðu örvarnar leika listir sínar á Íslandi Innlent Fleiri fréttir Trump gerði lítið úr æðstu heiðursorðu bandarískra hermanna Rússar saka Nató og Vesturlönd um aðild að áhlaupi Úkraínumanna Landtökumenn á Vesturbakkanum kveiktu í húsum og bifreiðum Dóttir Thaksin verður yngsti forsætisráðherra Taílands Apabóla greinist í Svíþjóð Úkraínumenn hafa náð valdi yfir Súdsja Gæsluvarðhald yfir Paul Watson framlengt Tólf ára fangelsi fyrir að styrkja Úkraínu um þúsundkalla Sagðir hafa lagt á ráðin um skemmdarverkin á Nord Stream í ölæði Óttast aukna útbreiðslu sýklalyfjaónæmra lekandabaktería Gena Rowlands er látin Neyðarástandi lýst yfir vegna apabólu í hluta Afríku Rannsaka innbrot og mögulega vatnsmengun á herstöð í Þýskalandi Nýfæddir tvíburar létust í sprengjuárás á meðan faðirinn brá sér frá Úkraínumenn halda sókn sinni handan landamæranna áfram Fjögurra daga gamlir tvíburar drepnir í árás Ísraela Segja sjónvarpsáskrift koma í veg fyrir lögsókn vegna dauðsfalls SÞ fordæma ógegnsæi í kosningunum í Venesúela Erlendir þrjótar reyna að brjótast inn til Harris og Trump „Hélt ég væri að fara að drepast. Þú heyrir i sprengjunni koma“ Forsætisráðherra Japan sækist ekki eftir endurkjöri Handtökuskipun gefin út vegna Nord Stream skemmdarverkanna Hamas segjast ekki munu senda fulltrúa til viðræðna á morgun Hafa ekki í hyggju að halda Kúrsk Tugir þúsunda létust af völdum hita í Evrópu Mannréttindastjóri gagnrýnir óhóflega beitingu valds í Venesúela Gera sér ekki mat úr lekanum úr framboði Trump Netanyahu og Gallant í hár saman undir hótunum frá Íran Maður ákærður fyrir stunguárás á ellefu ára stúlku í Lundúnum í gær Fyrsta dauðfallið staðfest í eldunum á Grikklandi Sjá meira