Erlent

Hvað gerist ef Trump verður veikur?

Samúel Karl Ólason skrifar
Donald Trump á kosningafundi.
Donald Trump á kosningafundi. AP/Steve Ruark

Donald Trump Bandaríkjaforseti er smitaður af Covid-19 og verði hann veikur gæti það haft mikil áhrif á bæði baráttu hans til að ná endurkjöri og stjórn Bandaríkjanna. Verði hann ófær um að sinna starfi sínu mun Mike Pence taka við. Það er þó óljóst hver gæti tekið við tilnefningu Repúblikanaflokksins til forsetaframboðsins.

Forsetinn er ekki veikur og segist ætla að sinna vinnu sinni áfram. Hann er þó bæði 74 ára gamall og í yfirþyngd og fellur því í rauninni inn í tvo áhættuhópa. Hann hefur þegar fellt niður kosningafund og er kominn í einangrun ásamt Melaníu eiginkonu sinni.

Heilbrigðisyfirvöld Bandaríkjanna leggja til tíu daga einangrun eftir að viðkomandi er hættur að sýna einkenni. Jafnvel þó Trump myndi losna við veiruna á næstu 14 dögum mun hann að öllum líkindum missa af nokkrum kosningafundum sem hafa verið skipulagðir.

Þá er óljóst hvað verður um næstu kappræður sem eiga að fara fram þann 15. október.

Ef Trump veikist

25. ákvæði stjórnarskrá Bandaríkjanna segir til um að sé forsetinn ófær til að sinna vinnu sinni eigi hann að tilkynna það til þingsins og færa völd sín til varaforseta síns, sem er Mike Pence í þessu tilfelli.

Falli forseti Bandaríkjanna frá sver varaforsetinn embættiseið og tekur við stjórn Bandaríkjanna.

Sjá einnig: Utangarðsmaðurinn sem varð móðins

Pence var með Trump á viðburði á mánudaginn en ekki liggur fyrir hvort þeir hafi varið tíma saman að öðru leyti. Próf sem tekið var á föstudagsmorgun hefur leitt í ljós að Pence er ekki smitaður.

Mike Pence, varaforseti Bandaríkjanna.AP/Charlie Neibergall

Ef hann yrði veikur og það alvarlega yrði það forseti fulltrúadeildarinnar sem tæki við af honum. Það er Nancy Pelosi, einn leiðtoga Demókrataflokksins.

Ef Trump deyr

Árið 1845 ákvað Bandaríkjaþing að forsetakosningar skyldu alltaf fara fram á þriðjudegi á eftir fyrsta mánudegi nóvember. Seinna var svo ákveðið að þingkosningar færu einnig fram sama dag. Nú í ár er það 3. nóvember og er fátt ef eitthvað sem getur leitt til þess að kosningunum yrði frestað.

Einungis þingið getur mögulega frestað kosningum og hingað til hefur það aldrei verið gert í sögu Bandaríkjanna. Tvær forsetakosningar voru færðar til á fyrstu sextíu árum Bandaríkjanna.

Þegar Trump velti vöngum yfir því fyrr á árinu hvort fresta ætti kosningunum vegna heimsfaraldursins mætti hann strax mikilli andspyrnu og það bæði meðal Demókrata og Repúblikana.

Ef Trump myndi veikjast alvarlega svo hann gæti ekki haldið framboði sínu áfram eða jafnvel deyja, myndu kosningarnar fara fram. Það hefur þó aldrei gerst í sögu Bandaríkjanna að forseti geti ekki boðið sig fram svo nærri kosningum.

Samkvæmt grein Washington Post, væri það að tilnefna nýjan forsetaframbjóðanda í höndum landsnefndar Repúblikanaflokksins. Mike Pence myndi sum sé ekki taka sjálfkrafa við keflinu.

Landsnefnd Repúblikanaflokksins hefur 168 meðlimi og þeir þyrftu að koma sér saman um nýjan frambjóðanda.

Nancy Pelosi, forseti fulltrúadeildar Bandaríkjaþings.AP/Jacquelyn Martin

Vandræði með kjörseðla

Vandamál kæmi þó upp þegar kæmi að því að skipta um nafn frambjóðanda á kjörseðlum. Hvert ríki er með eigið kosningareglur og þar á meðal reglur um frest til að staðfesta nafn frambjóðanda. Í kosningunum 2016 voru flest ríki með frest til ágúst og september.

Hafi ríki ekki sett sérstök lagaákvæði varðandi dauða frambjóðanda og það að breyta kjörseðlum þarf að fara með málið fyrir dómstóla. Sérfræðingurinn sem Washington Post ræddi við segist þó eiga erfitt með að ímynda sér að dómstólar myndu ekki leyfa að skipta um nafn.

Það er þó ekki ljóst hvort að nægur tími gæfist til að skipta út nöfnunum.

Rick Hasen, lagaprófessor, skrifaði í gær að líklegast færi kosningin fram með nafni veika eða dána frambjóðandans á kjörseðlunum. Þing tiltekinna ríkja þyrftu þá að veita kjörmönnum ríkjanna heimild til að greiða sín atkvæði til annars en hins veika eða látna.


Tengdar fréttir




Fleiri fréttir

Sjá meira


×