„Í fullri hreinskilni þá er ég enn í vægu áfalli eftir að hafa frétt þetta. Ég bjóst auðvitað ekki við þessu þrátt fyrir að hafa reynt að öðlast ríkisborgararétt á síðasta ári,“ segir Andrei í samtali við fréttastofu þegar hann var spurður út í líðan sína við þessi tímamót.
Andrei hefur dvalið á íslandi frá 2016. Hann er blaðamaður sem sérhæfir sig í umfjöllun um flugmál og heldur til að mynda úti blogginu flugblogg.is. Hann hafði alltaf í hyggju að snúa aftur heim til Rússlands. Upphaflega varð hann forvitinn um íslenska þjóð þegar hann komst að því að „áhugavert fólk byggi á þessu litla landi í norðri“ og að fjölmargir deildu með honum ástríðu og áhuga á flugmálum. En það sem átti að vera stutt stopp varð að lengri dvöl og nú ríkisborgararétti því innrás Rússa í Úkraínu fyrir rúmu ári breytti öllu og sneri lífi hans á hvolf.
Hann hefur opinberlega verið einarður í afstöðu sinni til innrásarinnar og nýtt hvert tækifæri til að fordæma hana. Hann hefur haldið ræður á mótmælafundum og stutt dyggilega við Úkraínumenn. Frá innrás hefur hann lifað í ótta við að vera sendur aftur til Rússlands eftir að hafa lýst skoðunum sínum á rússneskum stjórnvöldum opinskátt í fjölmiðlum og í almannarýminu.
„Ástandið í Rússlandi er afar hættulegt borgunum og alveg sérstaklega þeim sem fylgja ekki ríkisstefnunni um að vera fjandsamleg nágrönnum okkar. Ef ég yrði sendur þangað myndi það ekki aftra mér frá því að halda skoðunum mínum á lofti en samkvæmt rússneskum lögum eru þær glæpur í dag. Ég yrði að öllum líkindum handtekinn áður en liði á löngu en viðurlög við slíkum glæpum eru ströng. Fólk getur lent í fangelsi í allt að fimmtán ár, sem er jafnvel þyngri dómur en er fyrir morð. Auðvitað væri það mér ómögulegt að lifa þar í frelsi.“
Andrei segir að viðbrögð Rússa við neikvæðri afstöðu hans til stríðsins hafa verið æði misjöfn. Hann fái stuðning í formi einkaskilaboða á samfélagsmiðlum en síður í opinberum ummælakerfum við stöðuuppfærslur á sömu miðlum.
„Vegna þess að ef þú sýnir stuðning á samfélagsmiðlum þá getur það verið notað gegn þér af lögreglu sem fylgist með fjölmörgum samfélagsmiðlareikningum Rússa. Þeir nota meira að segja sérstakt kerfi til þess“.
Umræddir einstaklingar geti átt á hættu að fá sekt eða hreinlega verið handteknir.
„Þetta er ein af ástæðunum fyrir því að við sjáum allar þessar skoðanakannanir um jákvætt viðhorf Rússa til stríðsins því fólkið veit að það geti endað í fangelsi. Það svarar frekar á þann hátt sem tryggir öryggi þeirra þrátt fyrir að hafa aðra skoðun. Þetta er þeirra leið til að lifa af.“
En hvernig lítur framtíðin út hjá Andrei sem íslenskur ríkisborgari?
„Í fullri einlægni þá hef ég engin stórkostleg áform því ég er ennþá bara að reyna að melta þessar fréttir og ég held að það muni taka mig nokkra daga að fyllilega átta mig á þeim. En almennt séð þá mun ég reyna að einbeita mér að flugblogg.is og reyna að styðja við íslenskan flugiðnað. Margir erlendis frá líta á bloggið sem dyr að heimi íslenska flugheimsins vegna þess að ég skrifa á ensku. Og auðvitað, nú þegar Ísland er líka orðið mitt land mun ég gera allt sem í mínu valdi stendur til að stuðla að velsæld þess.“
Stuðningur við Úkraínumenn sé þá orðinn órjúfanlegur hluti af lífi Andreis og þannig verði það þangað til stríðið líður undir lok.
„Þetta er það eina sem ég get gert. Ég mun halda áfram að hjálpa Úkraínumönnum, Rússum og Hvítrússum sem eru andvígir stríðinu og auðvitað flóttafólki frá Úkraínu og ég mun gera mitt allra besta.“
