Innlent

Mun minni hækkun fast­eigna­mats en í fyrra

Kristinn Haukur Guðnason skrifar
Heiða Björg Hilmisdóttir gagnrýndi stjórnvöld fyrir að styðja ekki nægilega við húsnæðismarkaðinn í ríkisfjármálaáætlun.
Heiða Björg Hilmisdóttir gagnrýndi stjórnvöld fyrir að styðja ekki nægilega við húsnæðismarkaðinn í ríkisfjármálaáætlun. Vísir/Vilhelm

Fasteignamat á Íslandi hækkar að jafnaði um 11,7 prósent milli ára, þar af hækkar mat íbúðarhúsnæðis um 13,7 prósent. Í Vesturbyggð hækkar fasteignamatið um meira en fjórðung.

Þetta kemur fram í nýju fasteignamati sem Húsnæðis og mannvirkjastofnun (HMS) kynnti í morgun á fundi í Borgartúni og unnið er úr rauntölum á fasteignamarkaði. Stofnunin tók við verkefni fasteignaskrár fyrir tæpu ári síðan af Þjóðskrá og er þetta fyrsta matið sem hún reiknar út.

Hægt er að fletta upp fasteignamati í fasteignaskrá á vef HMS .

Fasteignamatið í ár fyrir um 22 þúsund byggingar hækkar úr 12,6 billjónum króna í 14,4. Þetta er umtalsvert minni hækkun en á síðasta ári þegar heildarmat hækkaði um 19,9 prósent og íbúðamatið um 23,6 prósent.

Mest hækkun á Seltjarnarnesi

Samkvæmt HMS hækkar fasteignamat íbúða á höfuðborgarsvæðinu um 13 prósent en rúmlega 16,1 á landsbyggðinni.

Fasteignamat íbúða í Reykjavík hækkar um 13,4 prósent.Vísir/Vilhelm

Á höfuðborgarsvæðinu hækkar mat íbúða mest á Seltjarnarnesi, um 17,5 prósent. Hækkunin í Reykjavík er 13,4 prósent, Hafnarfirði og Mosfellsbæ 12,9, Kópavogi 11,9 en minnst í Garðabæ, 11,4 prósent.

Atvinnueignir hækkuðu langmest í Mosfellsbæ og Hafnarfirði, það er um 13,8 og 10,8 prósent. En hækkunin í öðrum sveitarfélögum var um og undir 5 prósentum.

Þriðjungshækkun í Vesturbyggð

Í þéttbýlisstöðum á landsbyggðinni er hækkun fasteignamats íbúða mest í Vesturbyggð, 33,6 prósent, en þar eru tveir þéttbýliskjarnar, Patreksfjörður og Bíldudalur, þar sem fiskeldi hefur verið umtalsvert. Heilt yfir er hækkunin mest á Vestfjörðum og Austfjörðum.

Íbúðahúsnæði hækkar um þriðjung í Vesturbyggð.Vísir/Vilhelm

Í Múlaþingi er hækkunin 24,2 prósent, og er mikið til knúin áfram a hækkun á Seyðisfirði. Vekur það athygli í ljósi þess að fyrir tveimur og hálfu ári síðan féllu stórar aurskriður á bæinn og eyðilögðu nokkur hús.

Lækkun á Grundarfirði

Af öðrum stærri bæjum á landsbyggðinni má nefna að fasteignamat íbúða hækkar um 22,2 prósent í Vestmannaeyjum, 22 í Grindavík, 20,8 í Fjarðabyggð, 19,2 í Borgarbyggð, 17,5 í Reykjanesbæ, 17 á Akranesi, 16,7 í Skagafirði, 16,6 á Akureyri, 16,3 á Ísafirði, 9 í Árborg, 8,5 í Hveragerði og 3,3 á Stykkishólmi.

Mesta hækkunin var í Skagabyggð, 43,9 prósent, en aðeins í einu sveitarfélagi rýrnaði fasteignamat íbúða, á Grundarfirði um 0,9 prósent.

Fasteignamat atvinnuhúsnæðis hækkar mun minna en íbúðarhúsnæðis, eða um 4,8 prósent. Metur HMS þetta þannig að raunverð atvinnuhúsnæðis sé að lækka. Mat sumarhúsa hækkar um 12,7 prósent. Aðrar eignir hækka um 6,9 prósent.

Sviptingar

„Við erum að horfa á tímabil mikilla sviptinga,“ sagði Tryggvi Már Ingvarsson, framkvæmdastjóri fasteignasviðs HMS á Akureyri á fundinum. Benti hann á að fólksfjölgun hefði verið mikil á árinu og íbúðauppbygging ekki haldið í við það. Þá hafi vextir hækkað hratt.

Raunvirðislækkun atvinnueigna skipti sveitarfélögin miklu máli, því að gjöld á þær eru mun hærri en á íbúðir. Rýrnar því sá tekjustofn sveitarfélaganna á árinu.

Happadrætti

Heiða Björg Hilmisdóttir, formaður Sambands íslenskra sveitarfélaga, sagði að sveitarfélögin yrðu að vinna með þessar upplýsingar til þess að mæta breytingu á tekjustofnum.

Frá fundinum í húsnæði HMS í Borgartúni í morgun.Vísir/Vilhelm

„Við þurfum að finna leiðir til að draga úr þessum sveiflum, þessu happadrætti,“ sagði Heiða. „Við þurfum að tryggja að framboð íbúða verði stöðugra.“ Væri það ekki síst fyrir þá tekjulágu hópa sem eru viðkvæmastir á húsnæðismarkaði. Staðan hjá mörgum væri grafalvarleg í ljósi vaxtahækkana.

Gagnrýndi hún ríkisstjórnina fyrir að þau stofnframlög sem ætluð eru í húsnæðisstuðning í ríkisfjármálaáætlun séu aðeins 20 milljarðar en þyrftu að vera rúmlega tvöfalt hærri, það er 44 milljarðar.

Hærri þröskuldur

Lilja Björk Einarsdóttir, bankastjóri Landsbankans, sagði að eftirspurnin væri til staðar, verið væri að byggja íbúðir og lána fyrir þeim. Hins vegar hefði sölutími lengst úr einum mánuði í sex.

„Það þarf hærri laun til að fá greiðslumat og hærri útborgun. Því er erfiðara að komast inn á húsnæðismarkaðinn,“ sagði Lilja.

Lilja Björk Einarsdóttir bankastjóri Landsbankans sagði að finna þyrfti leiðir til að koma fólki í gegnum stökkbreytingu greiðslubyrði.Vísir/Vilhelm

Eitt helsta verkefnið sé líka að finna leiðir fyrir fólk með óverðtryggð lán sem sjá fram á stökkbreytingu í greiðslubyrði að komast í gegnum þennan skafl.

Kynnti hún endurfjármögnun út frá uppfærðu fasteignamati hjá Landsbankanum, sem hefur um þriðjung húsnæðislána.


Tengdar fréttir

Bein út­sending: Fast­eigna­mat 2024 kynnt

Húsnæðis- og mannvirkjastofnun mun kynna nýtt fasteignamat á opnum fundi sem hefst klukkan 10:30. Farið verður yfir verðþróun, framboð fasteigna og húsnæðisþörf.

Fasteignamat tekur mikið stökk á milli ára

Þjóðskrá hefur gefið út fasteignamat fyrir árið 2023. Heildarmat fasteigna á Íslandi hækkar um 19,9 prósent á milli ára, sem er umtalsvert meiri hækkun á milli ára en undanfarin ár.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×