Innlent

Hafa á­hyggjur af kort­lagningu Rússa á sæ­strengjum

Kristinn Haukur Guðnason skrifar
Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir utanríkisráðherra.
Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir utanríkisráðherra. Vísir/Vilhelm

Fulltrúar JEF ríkjanna, þar á meðal Íslands, funduðu á þriðjudag í Amsterdam. Eitt stærsta umræðuefnið á fundinum voru neðansjávarinnviðir sem ógnað er af Rússum.

„Það liggur fyrir að Rússland hefur um nokkurt skeið stundað eftirlit og kortlagningu á svæðum þar sem mikilvægir neðansjávarinnviðir eru til staðar og hefur Ísland ásamt öðrum ríkjum áhyggjur af þeim umsvifum,“ segir Sveinn Guðmarsson, fjölmiðlafulltrúi utanríkisráðuneytisins í svari við fyrirspurn Vísis um fundinn. „Í kjölfar skemmdaverkanna á Nordstream gasleiðslunni hefur allt samstarf um vernd neðansjávarinnviða verið stóraukið með bættum upplýsingaskiptum og eftirliti meðal annars innan JEF samstarfsins og á vettvangi Atlantshafsbandalagins.“

JEF er öryggis og varnarbandalag tíu ríkja í norðurhluta Evrópu, sem flest eru einnig í Atlantshafsbandalaginu. JEF er undir forystu Breta en auk þess eru í því öll Norðurlöndin, Eystrasaltslöndin og Holland.

Á fundi varnarmálaráðherra í Amsterdam var meðal annars samþykktur 92 milljón punda stuðningur við Úkraínu, það er 16 milljarða króna. Einnig að efla upplýsingagjöf í varnarmálum milli ríkjanna og að verja neðansjávarinnviði. Martin Eyjólfsson, ráðuneytisstjóri, sótti fundinn fyrir Íslands hönd.

Rússar sigldu nálægt IRIS

Þegar kemur að neðansjávarinnviðum eru það fyrst og fremst fjarskiptasæstrengir sem Ísland þarf að huga að að sögn Sveins. Þeir gegna mikilvægu hlutverki fyrir samskipti landsins við umheiminn.

„Unnið hefur verið að því að fjölga strengjum til að bæta rekstraröryggi þeirra, allt samstarf um eftirlit, upplýsingaskipti og viðbragð hefur verið aukið í samstarfi við bandalagsríki samhliða því að þróa frekari varatengingar,“ segir Sveinn.

Fjarskiptastrengjum hefur verið fjölgað til að tryggja öryggi samskipta Íslands við útlönd.Farice

Ekki eru margir mánuðir síðan að IRIS fjarskiptastrengurinn var formlega tekinn í gagnið. Hann liggur frá Þorlákshöfn að Galway á vesturströnd Írlands. Aðrir eru Farice sem liggur til Færeyja og Skotlands, Danice sem liggur til Danmerkur og Greenland Connect til Grænlands en hinn síðastnefndi er í eigu Grænlendinga. CANTAT 3 strengurinn, sem liggur milli Kanada og Evrópu, með tengingu við Vestmannaeyjar, er enn þá til en þykir úreltur og þjónustar fyrst og fremst olíuborpalla.

Í apríl greindi Vísir frá því að tvö rússnesk skip, með getu til framkvæmda á sjávarbotni, hafi siglt grunsamlega nálægt IRIS strengnum við strönd Írlands. Írski flugherinn og flotinn fylgdust með ferðum skipanna og gerðu Íslendingum viðvart.

Vernd bandarískra kafbáta

Sveinn segir að vernd, eftirlit og viðbragð vegna mikilvægra neðansjávarinnviða kalli bæði á innlendan viðbúnað og samstarf við önnur ríki. Ríki beri ábyrgð á eigin lögsögu en vinni náið saman að því að efla eftirlit, upplýsingaskipti og mögulegt viðbragð vegna skemmda á neðansjávarinnviðum.

Fulltrúar JEF ríkjanna funduðu í Amsterdam á þriðjudag. Martin Eyjólfsson ráðuneytisstjóri er annar frá vinstri á myndinni.JEF

„Í mörgum tilfellum liggja slíkir innviðir um lögsögu nokkurra ríkja sem kallar á náið samráð og viðbragð. Innan Atlantshafsbandalagsins hefur markvisst verið unnið að því að styrkja samstarf á þessu sviði og hefur bandalagið jafnframt ályktað að það muni bregðast sameiginlega við vísvitandi árásum á mikilvæga innviði,“ segir Sveinn.

Þá sé aukið kafbátaeftirlit bandalagsríkja umhverfis Ísland og nýleg ákvörðun stjórnvalda um að heimila bandarískum kafbátum að koma hingað liður í auknu eftirliti og tryggi jafn framt betra öryggi neðansjávarinnviða.


Tengdar fréttir

Rúss­nesk skip ógna nýjum ís­lenskum sæ­streng

Írsk stjórnvöld telja að ferðir rússneskra skipa í nágrenni við borgina Galway á vesturströndinni grunsamlegar. Bæði írski flotinn og flugherinn fylgjast með skipunum. Nýlega var opnaður fjarskiptastrengur milli Íslands og Írlands, sem liggur milli Þorlákshafnar og Galway.

Skemmdu sæ­strenginn til Sval­barða í fyrra

Rússneskur togari skemmdi fjarskiptasæstrenginn sem liggur frá Noregi til Svalbarða í janúar árið 2022. Talið er að um viljaverk sé að ræða en togarinn sigldi fram og til baka með veiðarfærin yfir strenginn.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×