Viðskipti innlent

Bónusar hjá Skattinum „skelfi­legt for­dæmi“

Lovísa Arnardóttir skrifar
Skafti ræddi skattamál í Bítinu í morgun og bónusa til starfsmanna Skattsins.
Skafti ræddi skattamál í Bítinu í morgun og bónusa til starfsmanna Skattsins.

Skafti Harðarson, formaður Samtaka skattgreiðenda, segir bónuskerfi Skattsins siðlaust og spillt. Starfsfólk Skattsins væri opinberir eftirlitsaðilar og ætti að gæta að hlutleysi. Því væri stefnt í hættu með bónusunum. Skatturinn greiddi 260 milljónir í bónusa á síðustu fjórum árum.

Skafti ræddi þessi mál í Bítinu á Bylgjunni í morgun. Hann sagði ekki endilega óeðlilegt að umbuna opinberu starfsfólki fyrir vel unnin störf en að í þessu tilfelli virtust beint tengsl á milli þess hversu mikið starfsfólk aflaði í álagningu og sektir, umfram venjulega skattheimtu.

Greint var frá því í Morgunblaðinu í vikunni að Skatturinn hefði síðustu fjögur ár greitt út 260 milljónir í bónusa til starfsfólks. Um var að ræða 535 tilvik greiðsla. Það væri um hálf milljón á hvert tilvik.

„Þetta byggir á því að starfsmennirnir séu duglegir við að afla hinu opinbera tekna með þessum hætti,“ sagði Skafti. Þetta svipti starfsmennina algerlega hlutleysi. Hann tók dæmi um það þegar hann starfaði við sölu fyrir einhverjum árum og sagði hvatakerfið hafa haft verulega slæm áhrif á sölumennina og menningu innan fyrirtækisins.

Annars staðar á almennum markaði tíðkaðist að yfirmenn umbuni fyrir ýmsa aðra hluti en bara tekjuöflun.

„Ég tel að það sé búið að taka með þessu alla meðalhófsreglu og sannleiksreglu sem gengur út á það að starfsmanni Skattsins ber að vera hlutlaus,“ sagði Skafti. Fyrir alla eftirlitsaðila ættu svona bónusar að vera ólöglegir. Starfsmenn skattsins ættu ekki að gæta hagsmuna innheimtu hins opinbera umfram hagsmuni þeirra sem greiddu skatt.

„Ég tel þetta hreina spillingu hugarfarsins innan Skattsins,“ sagði hann og talaði um siðleysis í því samhengi. Áríðandi væri að Skatturinn gæfi út á hvaða grundvelli þessir bónusar hafi verið reiknaðir og hvað lægi til grundvallar.

Lögin óskýr og bjóði upp á túlkun

Skafti sagði að tilvikin ættu eflaust ekki bara við um stórfyrirtæki. Þetta gætu verið einstaklingar sem hefðu sannarlega talið vitlaust fram og það megi ekki. Vandamálið væri samt sem áður að lögin væru óskýr.

„Skattalögin eru óskýr og þau eru ógagnsæ og bjóða upp á túlkun. Ef þau bjóða upp á túlkun og hvati þinn er sá að þú túlkir Skattinum og ríkinu í vil og fáir fyrir það umbun, hver verður þá niðurstaðan?“ spurði Skafti. Þetta væru gallar í kerfinu og lögunum.

Skafti óttast að málið fari í pólitískar skotgrafir og þetta opnaði jafnvel á bónusgreiðslur annarra opinberra starfsmanna eins og lögreglumanna, starfsmanna MAST, Samgöngustofu og Samkeppniseftirlitsins.

„Þetta er fordæmi sem er alveg skelfilegt inn í opinbera eftirlitskerfið,“ sagði Skafti en hægt er að hlusta á viðtalið í spilaranum hér að ofan.

Fjármálaráðherra er gagnrýnin á fyrirkomulagið, eins og fjallað hefur verið um það, og hefur kallað eftir skýringum.

„Við höf­um þegar óskað eft­ir upp­lýs­ing­um frá Skatt­in­um. En ég hef sagt og ít­reka að það væri ein­fald­lega ekki í lagi að skatteft­ir­lit væri háð ein­hvers kon­ar kaupauk­um,“ seg­ir Þór­dís Kol­brún Reykfjörð Gylfadóttir fjármálaráðherra við Morgunblaðið í síðustu viku.

Skatturinn svarar fyrir sig

Fram kom á heimasíðu Skattsins á dögunum, vegna umræðunnar um bónuskerfið, að Skatturinn væri með skýrt og gagnsætt launakerfi sem hlotið hefði jafnlaunavottun. Hluti af því launakerfi hjá háskólamenntuðum starfsmönnum sé greiðsla viðbótarlauna samkvæmt bókun í kjarasamningi BHM við ríkið frá árinu 2014.

Sú fjárhæð sem varið væri í viðbótarlaun væri 2 prósent af launum allra BHM starfsmanna hjá Skattinum. Framkvæmdin taki mið af reglum fjármála- og efnahagsráðuneytisins um greiðslu viðbótarlauna til almennra starfsmanna ríkisins.

Samningarnir taki til allra háskólamenntaðra starfsmanna Skattsins hvar sem þeir störfuðu innan stofnunarinnar. Starfseiningar Skattsins væru tíu talsins og á hverju sex mánaða tímabili fái 25% BHM starfsmanna í hverri þeirra viðbótarlaun. Á hverju matstímabili væri fjárhæðin sú sama hjá hverjum og einum. Samkvæmt þessu kerfi fengju 75% BHM starfsmanna hverju sinni ekki viðbótarlaun.

Ýmsir þættir komi til skoðunar og sem tekið væri mið af við heildarmat:

  • Tímabundin viðbótarverkefni eða ábyrgð
  • Sveigjanleiki í vinnufyrirkomulagi og umfangi starfs
  • Framúrskarandi frammistaða eða afköst
  • Álag vegna afleysinga vegna mikilla fjarvista annarra

Mat á frammistöðu starfsmanns byggi þannig á heildarskoðun þessara þátta á viðkomandi tímabili.

„Það tekur jafnt til allra BHM starfsmanna og til allra starfsþátta hjá stofnuninni, svo sem álagningarvinnu, endurálagningar, endurgreiðslna, innheimtu, hugbúnaðarúrlausna og margskonar þjónustu við viðskiptavini. Starfsmenn sem fá hæsta matið hverju sinni fá viðbótarlaun.“


Tengdar fréttir

Siðlausar bónusgreiðslur Skattsins

Það er með öllu siðlaust að starfsmenn Skattsins skuli fá greiddan bónus, eins og fram hefur komið í fjölmiðlum, hvað þá að slíkur bónus byggist á markmiðum um endurálagningu á einstaka skattgreiðendur (einstaklinga og lögaðila) og þá líklega álagi sem lagt er ofan á slíkar greiðslur.






Fleiri fréttir

Sjá meira


×