Blaðamenn DV fordæma skýrslu um sig sjálfa

„DV er sannarlega ekki hafið yfir gagnrýni, frekar en önnur fyrirtæki á fjölmiðlamarkaði, og geta stjórnendur fyrirtækisins og  starfsmenn þess lært margt af hlutlægri og vel undirbyggðri gagnrýni. Slík fagleg úttekt hefði getað verið til gagns. Úttekt Franca getur hins vegar ekki verið neinum til gagns vegna þeirra aðferðafræðilegu annmarka sem eru á henni auk sterkra skoðana höfunda á viðfangsefninu,“ segir í niðurlagi yfirlýsingar sem blaðamenn DV voru að senda frá sér nú rétt í þessu. Þar er skýrslan sem Vísir hefur birt og fjallar um DV, en hana skrifuðu Eggert Skúlason og Eygló Jónsdóttir fyrir hönd almannatengslafyrirtækisins Franca, fordæmd. Áður hefur formaður Blaðamannafélags Íslands sett út á efni skýrslunnar sem og IMMI, sem beinlínis varar við skýrslunni.

Eggert Skúlason kaus að tjá sig ekki um skýrsluna eða viðbrögð við henni þegar Vísir leitaði eftir því. „Ég hef akkúrat ekkert að segja um þetta. Ég var beðinn um þetta verk af stjórn útgáfufélagsins. Það er ekki mitt að fara að rökstyðja það.“

„Í stuttu máli er úttektin illa unnin og virðist að mestu byggja á skoðunum úttektarhöfunda sjálfra. Í úttektinni segir meðal annars: „Blaðið þarf að upplýsa og sannfæra almenning um að áfram verði haldið á þeirri braut að stinga á kýlum í samfélaginu, en um leið að fjölmiðillinn sjálfur sé ekki eitt slíkra kýla.“ Þarna birtast til dæmis skoðanir um að DV kunni að vera „kýli“ á samfélaginu sem virðist byggja á skoðunum úttektarhöfunda sjálfra. Þessi skoðun er ekki undirbyggð með hlutlægum hætti í skýrslunni,“ segir meðal annars í yfirlýsingunni. Þar má einnig lesa dóm á borð við þennan:

„Hún líkist frekar skoðanagrein á bloggsvæði en faglegri, hlutlægri skýrslu um fyrirtæki eftir sérfræðinga. Úttekin dæmir sig því eiginlega sjálf.“

Yfirlýsingin, sem 23 blaðamenn DV skrifa undir, og vekur athygli að meðal þeirra er Hallgrímur Thorsteinsson ritstjóri, hefst á þessum orðum og má á þessum orðum skilja að blaðamennirnir vilja síður sitja undir því að teljast kýli á samfélaginu. Það fylgdi svo sögunni að blaðamenn DV ætla ekki að tjá sig frekar um málið.



Yfirlýsing frá blaðamönnum DV í heild sinni

Eftirfarandi starfsmenn ritstjórnar DV gera athugasemdir við úttekt á ritstjórn blaðsins sem almannatengslafyrirtækið Franca ehf. hefur unnið fyrir stjórn útgáfufélagsins.

Í stuttu máli er úttektin illa unnin og virðist að mestu byggja á skoðunum úttektarhöfunda sjálfra. Í úttektinni segir meðal annars: „Blaðið þarf að upplýsa og sannfæra almenning um að áfram verði haldið á þeirri braut að stinga á kýlum í samfélaginu, en um leið að fjölmiðillinn sjálfur sé ekki eitt slíkra kýla.“ Þarna birtast til dæmis skoðanir um að DV kunni að vera „kýli“ á samfélaginu sem virðist byggja á skoðunum úttektarhöfunda sjálfra. Þessi skoðun er ekki undirbyggð með hlutlægum hætti í skýrslunni.

Úttekin byggir á takmörkuðum heimildum og eru dregnar ályktanir um starfsemi ritstjórnar DV út frá skoðunum ótilgreinds fólks og hópa í samfélaginu. Í úttektinni segir til dæmis að „ …blaðið hafi verið fært meira út á jaðarinn en góðu hófi gegnir og efnistök þess skoðanir stríði þess vegna á móti lífsskoðunum stórs hóps lesenda.“ Þessi staðhæfing er órökstudd og er ekki vísað í nein dæmi eða heimildarmenn henni til stuðnings.

Í úttektinni er sett fram sú hugmynd að blaðamenn eigi sjálfir að taka þátt í greiðslu kostnaðar sem hlýst af dómsmálum þar sem þeim er stefnt vegna umfjöllunnar sinnar. Orðrétt segir í skýrslunni: „Hér kæmi fyllilega til greina að blaðamenn taki á sig hluta af þeim kostnaði sem verður til vegna málssóknar á hendur útgáfunni, vegna þeirra skrifa. Slík þátttaka yrði aldrei meiri en táknræn, en þó þannig að hún gæti tekið mið af einum mánaðarlaunum, eins og þekkt er hjá öðrum fjölmiðlum.“

Þessi hugmynd stríðir gegn 51. grein fjölmiðlalaga þar sem segir: „Fjölmiðlaveita ber ábyrgð á greiðslu stjórnvaldssekta, fésekta og skaðabóta sem starfsmanni hennar kann að vera gert að greiða samkvæmt þessari grein.“ Starfsmenn DV hafna því þessari hugmynd með öllu enda á hún sér ekki stoð í lögum.

Þá er í úttektinni að mestu bara fjallað um meintar neikvæðar hliðar DV en á sama tíma er horft framhjá jákvæðum hliðum blaðsins og fyrirtækisins. Engin ein ritstjórn hefur til dæmis fengið fleiri tilnefningar til íslensku blaðamannaverðlaunanna fyrir rannsóknarblaðamennsku og DV og nokkrir blaðamenn miðilsins hafa fengið þessi verðlaun síðastliðin ár. Fyrr á árinu fengu þeir Jón Bjarki Magnússon og Jóhann Páll Jóhannsson til dæmis verðlunin fyrir lekamálið. DV.is er þriðji mest lesni vefmiðill landsins og hafa notendur margfaldast síðastliðin ár auk þess sem áskrifendum blaðsins fjölgaði eftir að nýtt útgáfufélag tók við rekstrinum árið 2010.

Þá segja skýrsluhöfundar að einungis 50 prósent svarhlutfall hafi verið í netkönnun sem send var út til starfsmanna og er þar með látið í það skína að viðhorf starfsmanna gagnvart henni hafi ekki verið jákvætt. Sumir starfsmenn DV fengu könnunina hins vegar aldrei senda, jafnvel þrátt fyrir að þeir hefðu beðið um það sérstaklega, og gátu því ekki svarað henni. Þá voru ekki allir starfsmenn á ritstjórn DV boðaðir í viðtöl af skýrsluhöfundum. Á það skal einnig bent að miðað við efni skýrslunnar virðist lítið af efni komið frá starfsmönnunum sjálfum og bendir þetta til að lítið hafi verið stuðst við skoðanir starfsmanna DV ehf. þegar úttektin var skrifuð.

Þessar athugasemdir starfsmanna DV eru ekki tæmandi. Í einfölduðu máli má segja að vegna þeirra fjölmörgu galla sem eru á úttekt Franca ehf. þá sé hún ekki marktæk. Hún líkist frekar skoðanagrein á bloggsvæði en faglegri, hlutlægri skýrslu um fyrirtæki eftir sérfræðinga. Úttekin dæmir sig því eiginlega sjálf.

Starfsmenn DV ehf. hefðu fagnað hlutlægri úttekt á fyrirtækinu sem hægt hefði verið að nota til að draga lærdóma af um það sem betur mætti fara í vinnu þeirra. DV er sannarlega ekki hafið yfir gagnrýni, frekar en önnur fyrirtæki á fjölmiðlamarkaði, og geta stjórnendur fyrirtækisins og  starfsmenn þess lært margt af hlutlægri og vel undirbyggðri gagnrýni. Slík fagleg úttekt hefði getað verið til gagns. Úttekt Franca getur hins vegar ekki verið neinum til gagns vegna þeirra aðferðafræðilegu annmarka sem eru á henni auk sterkra skoðana höfunda á viðfangsefninu.

Blaðamenn DV ehf.:

Hallgrímur Thorsteinsson

Ingi F. Vilhjálmsson

Ásta Sigrún Magnúsdóttir

Sigurður Mikael Jónsson

María Lilja Þrastardóttir

Birgir Olgeirsson

Dagný H. Erlendsdóttir

Baldur Guðmundsson

Sólrún Lilja Ragnarsdóttir

Jóhann Páll Jóhannsson

Áslaug Karen Jóhannsdóttir

Kristján Guðjónsson

Erla Karlsdóttir

Jón Bjarki Magnússon

Indíana Hreinsdóttir

Hjálmar Friðriksson

Helga Dís Björgúlfsdóttir

Sigtryggur Ari Jóhannsson

Atli Már Gylfason

Sveinbjörn Þórðarson

Einar Þór Sigurðsson

Jóhann Hauksson

Ásgeir Jónsson

Jón Steinar Sandholt