Er iðnmenntun lögvernduð ? Svanbjörg Vilbergsdóttir skrifar 12. júlí 2016 11:03 Hefur iðnaðarmaðurinn þinn menntun í faginu? Neytendur þurfa að vera meðvitaðir og upplýstir um hvaðan þeir kaupa sína þjónustu. Sé verktaki ófaglærður liggur ábyrgðin öll hjá verkkaupa. Þetta gera verkkaupar sér ekki grein fyrir. Ég hef orðið vör við að fyrirtæki séu að auglýsa sig sem fagmenn í sinni iðngrein en frekari eftirgrennslan hefur leitt annað í ljós, hvorki verkkaupum né öðru fagfólki til hagsbóta. Þessi þróun hefur haft mikil áhrif á mína iðngrein sem eru pípulagnir. Þetta hefur vakið mig til umhugsunar um lagarammann og tilgang iðnmenntunar á Íslandi þar sem engar lagaheimildir virðast ná yfir ólöglega starfsemi eða óheiðarlega viðskiptahætti og þar með stöðva þessa þróun innan lögverndaða starfsheita. Þetta er slæm þróun og má ekki liggja afskiptalaus. Lengi hefur tíðkast að iðnmeistarar gangist í ábyrgð fyrir ómenntað fólk á vinnumarkaði,svokallaðir „leppar“. Lögum samkvæmt er ætlast til þess að löggiltur iðnmeistari sé í forsvari fyrirtækis sem gerir sig út fyrir starfsemi í lögbundinni iðngrein sbr. 9 gr. Iðnaðarlaga nr. 42/1978. En ákveðin brotalöm í þeim lögum gerir fyrirtækjum, sem stunda þetta, kleift að vinna sína vinnu óáreitt og án ábyrgðar. Iðnaðarmenn selja sig hiklaust út sem fagfólk í sinni grein án tilskilinna réttinda og eru þar með að svíkja verkkaupa og koma sér undan allri ábyrgð sem felst í því að vera fagmenntaður. Sagan er yfirleitt sú að verktaki selur tímann sinn ódýrara en aðrir sem hafa tilskilin réttindi og þá er viðskiptavinurinn ánægður og finnst hann hafa fengið peningana virði en er skilinn eftir grandlaus um þá ábyrgð sem fylgir framkvæmdunum. Þessa þróun þarf að stöðva og markmiðið ætti að vera að styðja við iðnmenntun og fagmennsku. Til að ná þessu markmiði þarf Alþingi Íslendinga að leggja fram frumvarp um breytingu á iðnaðarlögum þar sem skýr viðurlög eru við brotum á iðnaðarlögum og tryggja þannig lögverndun iðngreina, fagmennsku iðnaðarmanna og öryggi verkkaupa.Þekking, menntun og reynsla = Mannauður Mannauður er það dýrmætasta sem við eigum . Verðmæti fyrirtækja felst í starfsánægju, reynslu, menntun og þekkingu starfsfólks. Ódýrt vinnuafl og mansal viðgengst á íslandi þar sem óprúttnir atvinnurekendur nýta sér eymd eða ævintýraþrá erlends vinnuafls sér til hagsbóta á meðan vel rekin fyrirtæki berjast í bökkum við að vera samkeppnishæf þeim sem svíkja undan skatti og skyldum. Iðnmenntað fólk hefur lagt á sig bæði tíma og vinnu í skólagöngu í þeirri trú að menntunin muni hagnast þeim þegar til lengri tíma er litið á vinnumarkaði. Menntun fylgir bæði ómetin vinna, fjármagn og jafnvel skuldsetning. Til hvers að skuldsetja sig ef menntun er einskis metin? Af hverju er borin minni virðing fyrir iðnmenntun en bókmenntun? Hverjir vilja fara í iðnnám? Af hverju velja konur ekki iðnnám? Þetta eru allt spurningar sem við þurfum að velta fyrir okkur. Mín fyrsta hugsun er sú að fordómar hafi áhrif á val fólks sem er að stíga sín fyrstu skref í átt að framhaldsnámi, fordómar og staðalímyndir geta því haft mikil áhrif við val á námi. Fordómar geta því komið í veg fyrir að getumikið fólk með verkvit í farteskinu velji þessa braut menntunar. Ljóst er að standa þarf vörð um lögverndun iðngreina, bæta kynningarstarf til grunnskóla, stuðla að jafnrétti og útrýmingu staðalímynda innan iðngreina. Hvetja þarf ungt fólk og þá sérstaklega konur til þess að kynna sér og mennta sig í iðngreinum, flestir geta fundið sér iðngrein við sitt hæfi. Íslenskan vinnumarkað hungrar í iðnmenntað starfsfólk, þeirri þörf þarf að svara ekki seinna en strax. Með réttu hugarfari og breyttum áherslum er framtíð iðngreina björt. Hægt er að bæta ímynd og stöðu iðnaðarfólks til framtíðar með því að hafa öryggi og fagmennsku að leiðarljósi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Hallgrímur, málið snýst því miður ekki bara um kebab Snorri Másson Skoðun Óhæfur leiðtogi? Franklín Ernir Kristjánsson Skoðun 300 milljónir á dag Aðalsteinn Leifsson Skoðun Loksins, Gunnar Bragi! Einar G. Harðarson Skoðun Innflytjendalandið Ísland – nokkrar staðreyndir Hallfríður Þórarinsdóttir Skoðun Þau eru við, við erum þau Arnar Eggert Thoroddsen Skoðun Hvorki útlendingahatur né gestrisni Hildur Þórðardóttir Skoðun Kvennabarátta síðustu áratuga og virðing fyrir starfi kennara Friðþjófur Helgi Karlsson Skoðun Kílómetragjald: Gjöf fyrir marga, refsiskattur fyrir aðra Ágústa Ágústsdóttir Skoðun Ísland þarf ríkisstjórn um almannahagsmuni – ekki sérhagsmuni Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Sækja óreiðumenn í flugrekstur? Haukur Arnþórsson: skrifar Skoðun Sjálfbær kvikmyndagerð á Íslandi Lára Portal skrifar Skoðun Kennarar óskast Helga Charlotta Reynisdóttir skrifar Skoðun 300 milljónir á dag Aðalsteinn Leifsson skrifar Skoðun Hallgrímur, málið snýst því miður ekki bara um kebab Snorri Másson skrifar Skoðun Samfylkingin er Evrópuflokkur Hörður Filippusson skrifar Skoðun Ofboðslega frægur Sara Oskarsson skrifar Skoðun Fínmalað móberg til að lækka kolefnisspor sements á Íslandi og í Evrópu. Børge Johannes Wigum ,Sigríður Ósk Bjarnadóttir skrifar Skoðun Iðjuþjálfun fyrir öll! Þóra Leósdóttir skrifar Skoðun Ungt fólk mótar framtíð Norðurlanda Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Komum í veg fyrir menningarslys í fjárlögum Snæbjörn Brynjarsson skrifar Skoðun Kvennabarátta síðustu áratuga og virðing fyrir starfi kennara Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar Skoðun Við lifum lengur – Jákvæð áskorun fyrir lífeyrissjóði Magnús Helgason skrifar Skoðun Krabbameinsgreining og andleg líðan Helga Jóna Ósmann Sigurðardóttir skrifar Skoðun Um „orðskrípið“ inngildingu Kjartan Þór Ingason skrifar Skoðun Öryggi og sjálfbærni í ferðaþjónustu: Hvað segir ný könnun? Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun Innflytjendalandið Ísland – nokkrar staðreyndir Hallfríður Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Akademískt frelsi er í hættu – Tími til aðgerða Sigrún Ólafsdóttir,Baldvin Zarioh,Hjördís Sigursteinsdóttir skrifar Skoðun Óljós viðurkenning þrátt fyrir stefnu stjórnvalda Sandra B. Franks skrifar Skoðun Sömu rök og styðja rétt kvenna til þungunarrofs eiga við um dánaraðstoð Ingrid Kuhlman,Steinar Harðarson skrifar Skoðun Vaxandi stríðsátök, en með íslenskum vopnum? Eldur Smári Kristinsson skrifar Skoðun Ísland þarf ríkisstjórn um almannahagsmuni – ekki sérhagsmuni Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Þau eru við, við erum þau Arnar Eggert Thoroddsen skrifar Skoðun Óhæfur leiðtogi? Franklín Ernir Kristjánsson skrifar Skoðun Loksins, Gunnar Bragi! Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Skynsemi Sigmundar Davíðs rýnd – Er ESB aðild/Evra tóm tjara? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Hvorki útlendingahatur né gestrisni Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Menntakerfið í öfuga átt við atvinnulífið: Hvers vegna eykst álag á nemendur á meðan vinnuvikan styttist? Karl Liljendal Hólmgeirsson skrifar Skoðun Er ekki einokun Háskóla Íslands óviðunandi? Helga Dögg Sverrisdóttir skrifar Skoðun Kílómetragjald: Gjöf fyrir marga, refsiskattur fyrir aðra Ágústa Ágústsdóttir skrifar Sjá meira
Hefur iðnaðarmaðurinn þinn menntun í faginu? Neytendur þurfa að vera meðvitaðir og upplýstir um hvaðan þeir kaupa sína þjónustu. Sé verktaki ófaglærður liggur ábyrgðin öll hjá verkkaupa. Þetta gera verkkaupar sér ekki grein fyrir. Ég hef orðið vör við að fyrirtæki séu að auglýsa sig sem fagmenn í sinni iðngrein en frekari eftirgrennslan hefur leitt annað í ljós, hvorki verkkaupum né öðru fagfólki til hagsbóta. Þessi þróun hefur haft mikil áhrif á mína iðngrein sem eru pípulagnir. Þetta hefur vakið mig til umhugsunar um lagarammann og tilgang iðnmenntunar á Íslandi þar sem engar lagaheimildir virðast ná yfir ólöglega starfsemi eða óheiðarlega viðskiptahætti og þar með stöðva þessa þróun innan lögverndaða starfsheita. Þetta er slæm þróun og má ekki liggja afskiptalaus. Lengi hefur tíðkast að iðnmeistarar gangist í ábyrgð fyrir ómenntað fólk á vinnumarkaði,svokallaðir „leppar“. Lögum samkvæmt er ætlast til þess að löggiltur iðnmeistari sé í forsvari fyrirtækis sem gerir sig út fyrir starfsemi í lögbundinni iðngrein sbr. 9 gr. Iðnaðarlaga nr. 42/1978. En ákveðin brotalöm í þeim lögum gerir fyrirtækjum, sem stunda þetta, kleift að vinna sína vinnu óáreitt og án ábyrgðar. Iðnaðarmenn selja sig hiklaust út sem fagfólk í sinni grein án tilskilinna réttinda og eru þar með að svíkja verkkaupa og koma sér undan allri ábyrgð sem felst í því að vera fagmenntaður. Sagan er yfirleitt sú að verktaki selur tímann sinn ódýrara en aðrir sem hafa tilskilin réttindi og þá er viðskiptavinurinn ánægður og finnst hann hafa fengið peningana virði en er skilinn eftir grandlaus um þá ábyrgð sem fylgir framkvæmdunum. Þessa þróun þarf að stöðva og markmiðið ætti að vera að styðja við iðnmenntun og fagmennsku. Til að ná þessu markmiði þarf Alþingi Íslendinga að leggja fram frumvarp um breytingu á iðnaðarlögum þar sem skýr viðurlög eru við brotum á iðnaðarlögum og tryggja þannig lögverndun iðngreina, fagmennsku iðnaðarmanna og öryggi verkkaupa.Þekking, menntun og reynsla = Mannauður Mannauður er það dýrmætasta sem við eigum . Verðmæti fyrirtækja felst í starfsánægju, reynslu, menntun og þekkingu starfsfólks. Ódýrt vinnuafl og mansal viðgengst á íslandi þar sem óprúttnir atvinnurekendur nýta sér eymd eða ævintýraþrá erlends vinnuafls sér til hagsbóta á meðan vel rekin fyrirtæki berjast í bökkum við að vera samkeppnishæf þeim sem svíkja undan skatti og skyldum. Iðnmenntað fólk hefur lagt á sig bæði tíma og vinnu í skólagöngu í þeirri trú að menntunin muni hagnast þeim þegar til lengri tíma er litið á vinnumarkaði. Menntun fylgir bæði ómetin vinna, fjármagn og jafnvel skuldsetning. Til hvers að skuldsetja sig ef menntun er einskis metin? Af hverju er borin minni virðing fyrir iðnmenntun en bókmenntun? Hverjir vilja fara í iðnnám? Af hverju velja konur ekki iðnnám? Þetta eru allt spurningar sem við þurfum að velta fyrir okkur. Mín fyrsta hugsun er sú að fordómar hafi áhrif á val fólks sem er að stíga sín fyrstu skref í átt að framhaldsnámi, fordómar og staðalímyndir geta því haft mikil áhrif við val á námi. Fordómar geta því komið í veg fyrir að getumikið fólk með verkvit í farteskinu velji þessa braut menntunar. Ljóst er að standa þarf vörð um lögverndun iðngreina, bæta kynningarstarf til grunnskóla, stuðla að jafnrétti og útrýmingu staðalímynda innan iðngreina. Hvetja þarf ungt fólk og þá sérstaklega konur til þess að kynna sér og mennta sig í iðngreinum, flestir geta fundið sér iðngrein við sitt hæfi. Íslenskan vinnumarkað hungrar í iðnmenntað starfsfólk, þeirri þörf þarf að svara ekki seinna en strax. Með réttu hugarfari og breyttum áherslum er framtíð iðngreina björt. Hægt er að bæta ímynd og stöðu iðnaðarfólks til framtíðar með því að hafa öryggi og fagmennsku að leiðarljósi.
Ísland þarf ríkisstjórn um almannahagsmuni – ekki sérhagsmuni Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Skoðun
Skoðun Fínmalað móberg til að lækka kolefnisspor sements á Íslandi og í Evrópu. Børge Johannes Wigum ,Sigríður Ósk Bjarnadóttir skrifar
Skoðun Kvennabarátta síðustu áratuga og virðing fyrir starfi kennara Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar
Skoðun Akademískt frelsi er í hættu – Tími til aðgerða Sigrún Ólafsdóttir,Baldvin Zarioh,Hjördís Sigursteinsdóttir skrifar
Skoðun Sömu rök og styðja rétt kvenna til þungunarrofs eiga við um dánaraðstoð Ingrid Kuhlman,Steinar Harðarson skrifar
Skoðun Ísland þarf ríkisstjórn um almannahagsmuni – ekki sérhagsmuni Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Menntakerfið í öfuga átt við atvinnulífið: Hvers vegna eykst álag á nemendur á meðan vinnuvikan styttist? Karl Liljendal Hólmgeirsson skrifar
Ísland þarf ríkisstjórn um almannahagsmuni – ekki sérhagsmuni Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Skoðun