Sérstakur saksóknari á kaffispjalli við Al Thani Guðmundur Guðbjarnason skrifar 27. júlí 2016 07:00 Í ljósi þeirra miklu og jákvæðu tíðinda fyrir íslenskt réttarfar að Mannréttindadómstóll Evrópu ætli að taka hið svokallaða Al Thani-mál til sérstakrar athugunar er tilefni til að fara sérstaklega yfir eina af fjórum spurningum Mannréttindadómstólsins til íslensku ríkisstjórnarinnar. Forsaga málsins er að í dómi Hæstaréttar í málinu var því slegið föstu að engin skýring geti verið önnur en sú að Mohammad Bin Khalifa Al-Thani, bróðir Emirsins af Katar, hafi átt að gefa helming hugsanlegs hagnaðar af hlutabréfaeign sinni í Kaupþingi til athafnamannsins Ólafs Ólafssonar. Jafnvel þó að Al Thani tæki sjálfur alla áhættu af viðskiptunum! Að mati Hæstaréttar er það hafið yfir skynsamlegan vafa, jafnvel þó að engar haldbærar sannanir liggi fyrir. Ekki þarf að fjölyrða um að slíkt fyrirkomulag stríðir augljóslega gegn heilbrigðri skynsemi, þar sem að áhætta og ávinningur haldast engan vegin í hendur.Hvað sagði Al Thani? Til er endurrit af tveimur hljóðupptökum af kaffispjalli milli annars vegar Al Thani sjálfs og hins vegar ráðgjafa hans og frænda, Sheikh Sultan, með starfsmönnum sérstaks saksóknara, Ólafi Þór Haukssyni og saksóknaranum Birni Þorvaldssyni, sem fram fóru á Intercontinental Hótelinu í London. Þar sagði Sheikh Sultan, frændi og ráðgjafi Al Thani, um kaup Al Thani á hlutunum í Kaupþingi í íslenskri þýðingu minni: „....tilboðið um kaup á 5% hlutnum var beint til hans hátignar og eru því bein viðskipti hans. Þessi viðskipti eru ótengd öllum öðrum viðskiptum.“ Sömu sögu sagði Al Thani sjálfur: „Að eignast þessa hluti í bankanum er það sem mér var boðið. Þegar þeir lögðu tillöguna fyrir mig samþykkti ég hana og ég fól lögfræðilegum ráðgjafa mínum að sjá um lagalegu hliðina.” Hvorugur þeirra kannaðist við að Ólafur Ólafsson ætti einhvern hlut í kaupunum!Trúverðug svör að mati Ólafs Þórs Að loknu spjallinu við Sheikh Sultan, kvaddi Ólafur Þór og föruneyti með því að undirstrika að þeim þættu útskýringar hans mjög trúverðugar: „Yðar hátign hefur svarað spurningunum mjög heiðarlega hér í dag og við teljum þessi svör hafi virði fyrir rannsóknina, en til að þau hafi gildi sem gögn í máli, verðum við að kynna þau fram fyrir dómi.“ Sakborningarnir í Al Thani málinu kröfðust þess að þeir frændur gæfu vitnisburð fyrir dómi og þar með staðfestu frásögn sína. Þegar málið var flutt kom í ljós að ákæruvaldið hafði ekki boðað þá frændur fyrir héraðsdóm sem vitni. Gerðu lögmenn sakborninganna mjög alvarlegar athugasemdir við þetta í Hæstarétti en á það var ekki hlustað. Ekki verður annað séð en að Sérstakur saksóknari hafi metið það svo að framburður þeirra Katar-manna væri sérlega óheppilegur málatilbúnaði embættisins. Allt annað en sakfelling hefði verið óbærilegt. „Árangur“ í fyrsta stóra bankahruns-uppgjörsmálinu var embætti sem stofnað var einungis til að ákæra bankamenn augljóslega afar mikilvægur.Svör Al Thani rata ekki í dóminn Þá er einkar athyglisvert að sjá að það er ekki eitt orð að finna í Hæstaréttardómnum um hvað þeir Katar-frændur sögðu í samtölum við Sérstakan saksóknara. En hafa ber í huga að þá hefði þurft að færa fyrir því rök hvers vegna frásögn þeirra af viðskiptunum, sem var í samræmi við vitnisburð sakborninga og gögn málsins, væri skyndilega ekki trúverðug. Hæstaréttardómararnir hefðu þá einnig þurft að svara því hvers vegna lykilaðilar málsins, þeir Al Thani og frændi hans, voru ekki yfirheyrðir sem sakborningar. Samkvæmt niðurstöðu Hæstaréttar tóku þeir þátt í að villa um fyrir markaðinum með því að geta ekki til um að Ólafur ætti rétt á helmingi vænts hagnaðar Al Thani. Í raun hafi Al Thani ekki viljað eiga meira en hagnað af 2,5% hlut í Kaupþingi samkvæmt dómnum. Al Thani samþykkti augljóslega aldrei slíkt samkvæmt gögnum málsins en var hann þó sá eini sem hefði getað gert það. Á sama tíma var sonur minn, Magnús, sem að þeir Katar-frændur höfðu aðeins hitt einu sinni, látinn dúsa í einangrun, sími hans og lögmanns hans hleraður og húsleitir framkvæmdar á heimili hans. Hann situr enn af sér fjögurra og hálfs árs fangelsisdóm meðan að eina refsing þeirra sem gátu framkvæmt meintan glæp – að gefa Ólafi Ólafssyni hagnaðarhlutdeild af hlutafjáreign sinni – var að sitja undir smjaðurslegum ávörpum „yðar hátign“ og „yðar hágöfgi“ frá Sérstökum saksóknara og starfsmönnum hans í svítu lúxus-hótels í London.Samvinna, heiðarleiki og vanvirðing Eftirtektarvert er að í lok spjallsins við Sheik Sultan var hann kvaddur með orðunum: „Við metum mjög mikils þessa samvinnu og þú hefur verið mjög heiðarlegur við okkur hér í dag og auðvitað viljum við ekki sýna neina vanvirðingu við Katar.” Hvað á að lesa í orðin „samvinnu, heiðarleika og vanvirðingu“, er saksóknari ekki að tala við höfuðpaur eins alvarlegasta efnahagsbrots sem um getur á Íslandi ef eitthvað er að marka ákæruna frá honum og síðar dóm Hæstaréttar? Ég hef áður skrifað nokkrar greinar um þá tilhneigingu saksóknara og dómara að líta á sig sem hafna yfir gagnrýni og ekki bundna af því að fylgja grundvallarlagareglum réttarríkisins nema það henti. Þessi viðleitni mín hefur borið sama árangur og að skvetta vatni á gæs. Ef til vill breytist það nú þegar að Mannréttindadómstóll Evrópu tekur undir og spyr íslenska ríkið: „hvort það hafi verið brotið á rétti sakborninganna um réttláta málsmeðferð þegar þeim var ekki gefið tækifæri á að yfirheyra vitnin Al Thani og frænda hans fyrir dómi.“ Ég, ásamt mörgum öðrum bíð spenntur eftir svarinu við þeirri spurningu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Hallgrímur, málið snýst því miður ekki bara um kebab Snorri Másson Skoðun Óhæfur leiðtogi? Franklín Ernir Kristjánsson Skoðun 300 milljónir á dag Aðalsteinn Leifsson Skoðun Loksins, Gunnar Bragi! Einar G. Harðarson Skoðun Innflytjendalandið Ísland – nokkrar staðreyndir Hallfríður Þórarinsdóttir Skoðun Þau eru við, við erum þau Arnar Eggert Thoroddsen Skoðun Hvorki útlendingahatur né gestrisni Hildur Þórðardóttir Skoðun Ísland þarf ríkisstjórn um almannahagsmuni – ekki sérhagsmuni Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Skoðun Kílómetragjald: Gjöf fyrir marga, refsiskattur fyrir aðra Ágústa Ágústsdóttir Skoðun Ofboðslega frægur Sara Oskarsson Skoðun Skoðun Skoðun Sjálfbær kvikmyndagerð á Íslandi Lára Portal skrifar Skoðun Kennarar óskast Helga Charlotta Reynisdóttir skrifar Skoðun 300 milljónir á dag Aðalsteinn Leifsson skrifar Skoðun Hallgrímur, málið snýst því miður ekki bara um kebab Snorri Másson skrifar Skoðun Samfylkingin er Evrópuflokkur Hörður Filippusson skrifar Skoðun Ofboðslega frægur Sara Oskarsson skrifar Skoðun Fínmalað móberg til að lækka kolefnisspor sements á Íslandi og í Evrópu. Børge Johannes Wigum ,Sigríður Ósk Bjarnadóttir skrifar Skoðun Iðjuþjálfun fyrir öll! Þóra Leósdóttir skrifar Skoðun Ungt fólk mótar framtíð Norðurlanda Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Komum í veg fyrir menningarslys í fjárlögum Snæbjörn Brynjarsson skrifar Skoðun Kvennabarátta síðustu áratuga og virðing fyrir starfi kennara Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar Skoðun Við lifum lengur – Jákvæð áskorun fyrir lífeyrissjóði Magnús Helgason skrifar Skoðun Krabbameinsgreining og andleg líðan Helga Jóna Ósmann Sigurðardóttir skrifar Skoðun Um „orðskrípið“ inngildingu Kjartan Þór Ingason skrifar Skoðun Öryggi og sjálfbærni í ferðaþjónustu: Hvað segir ný könnun? Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun Innflytjendalandið Ísland – nokkrar staðreyndir Hallfríður Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Akademískt frelsi er í hættu – Tími til aðgerða Sigrún Ólafsdóttir,Baldvin Zarioh,Hjördís Sigursteinsdóttir skrifar Skoðun Óljós viðurkenning þrátt fyrir stefnu stjórnvalda Sandra B. Franks skrifar Skoðun Sömu rök og styðja rétt kvenna til þungunarrofs eiga við um dánaraðstoð Ingrid Kuhlman,Steinar Harðarson skrifar Skoðun Vaxandi stríðsátök, en með íslenskum vopnum? Eldur Smári Kristinsson skrifar Skoðun Ísland þarf ríkisstjórn um almannahagsmuni – ekki sérhagsmuni Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Þau eru við, við erum þau Arnar Eggert Thoroddsen skrifar Skoðun Óhæfur leiðtogi? Franklín Ernir Kristjánsson skrifar Skoðun Loksins, Gunnar Bragi! Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Skynsemi Sigmundar Davíðs rýnd – Er ESB aðild/Evra tóm tjara? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Hvorki útlendingahatur né gestrisni Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Menntakerfið í öfuga átt við atvinnulífið: Hvers vegna eykst álag á nemendur á meðan vinnuvikan styttist? Karl Liljendal Hólmgeirsson skrifar Skoðun Er ekki einokun Háskóla Íslands óviðunandi? Helga Dögg Sverrisdóttir skrifar Skoðun Kílómetragjald: Gjöf fyrir marga, refsiskattur fyrir aðra Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Róttækar og tafarlausar umbætur Arnar þór Jónsson,Kári Allansson skrifar Sjá meira
Í ljósi þeirra miklu og jákvæðu tíðinda fyrir íslenskt réttarfar að Mannréttindadómstóll Evrópu ætli að taka hið svokallaða Al Thani-mál til sérstakrar athugunar er tilefni til að fara sérstaklega yfir eina af fjórum spurningum Mannréttindadómstólsins til íslensku ríkisstjórnarinnar. Forsaga málsins er að í dómi Hæstaréttar í málinu var því slegið föstu að engin skýring geti verið önnur en sú að Mohammad Bin Khalifa Al-Thani, bróðir Emirsins af Katar, hafi átt að gefa helming hugsanlegs hagnaðar af hlutabréfaeign sinni í Kaupþingi til athafnamannsins Ólafs Ólafssonar. Jafnvel þó að Al Thani tæki sjálfur alla áhættu af viðskiptunum! Að mati Hæstaréttar er það hafið yfir skynsamlegan vafa, jafnvel þó að engar haldbærar sannanir liggi fyrir. Ekki þarf að fjölyrða um að slíkt fyrirkomulag stríðir augljóslega gegn heilbrigðri skynsemi, þar sem að áhætta og ávinningur haldast engan vegin í hendur.Hvað sagði Al Thani? Til er endurrit af tveimur hljóðupptökum af kaffispjalli milli annars vegar Al Thani sjálfs og hins vegar ráðgjafa hans og frænda, Sheikh Sultan, með starfsmönnum sérstaks saksóknara, Ólafi Þór Haukssyni og saksóknaranum Birni Þorvaldssyni, sem fram fóru á Intercontinental Hótelinu í London. Þar sagði Sheikh Sultan, frændi og ráðgjafi Al Thani, um kaup Al Thani á hlutunum í Kaupþingi í íslenskri þýðingu minni: „....tilboðið um kaup á 5% hlutnum var beint til hans hátignar og eru því bein viðskipti hans. Þessi viðskipti eru ótengd öllum öðrum viðskiptum.“ Sömu sögu sagði Al Thani sjálfur: „Að eignast þessa hluti í bankanum er það sem mér var boðið. Þegar þeir lögðu tillöguna fyrir mig samþykkti ég hana og ég fól lögfræðilegum ráðgjafa mínum að sjá um lagalegu hliðina.” Hvorugur þeirra kannaðist við að Ólafur Ólafsson ætti einhvern hlut í kaupunum!Trúverðug svör að mati Ólafs Þórs Að loknu spjallinu við Sheikh Sultan, kvaddi Ólafur Þór og föruneyti með því að undirstrika að þeim þættu útskýringar hans mjög trúverðugar: „Yðar hátign hefur svarað spurningunum mjög heiðarlega hér í dag og við teljum þessi svör hafi virði fyrir rannsóknina, en til að þau hafi gildi sem gögn í máli, verðum við að kynna þau fram fyrir dómi.“ Sakborningarnir í Al Thani málinu kröfðust þess að þeir frændur gæfu vitnisburð fyrir dómi og þar með staðfestu frásögn sína. Þegar málið var flutt kom í ljós að ákæruvaldið hafði ekki boðað þá frændur fyrir héraðsdóm sem vitni. Gerðu lögmenn sakborninganna mjög alvarlegar athugasemdir við þetta í Hæstarétti en á það var ekki hlustað. Ekki verður annað séð en að Sérstakur saksóknari hafi metið það svo að framburður þeirra Katar-manna væri sérlega óheppilegur málatilbúnaði embættisins. Allt annað en sakfelling hefði verið óbærilegt. „Árangur“ í fyrsta stóra bankahruns-uppgjörsmálinu var embætti sem stofnað var einungis til að ákæra bankamenn augljóslega afar mikilvægur.Svör Al Thani rata ekki í dóminn Þá er einkar athyglisvert að sjá að það er ekki eitt orð að finna í Hæstaréttardómnum um hvað þeir Katar-frændur sögðu í samtölum við Sérstakan saksóknara. En hafa ber í huga að þá hefði þurft að færa fyrir því rök hvers vegna frásögn þeirra af viðskiptunum, sem var í samræmi við vitnisburð sakborninga og gögn málsins, væri skyndilega ekki trúverðug. Hæstaréttardómararnir hefðu þá einnig þurft að svara því hvers vegna lykilaðilar málsins, þeir Al Thani og frændi hans, voru ekki yfirheyrðir sem sakborningar. Samkvæmt niðurstöðu Hæstaréttar tóku þeir þátt í að villa um fyrir markaðinum með því að geta ekki til um að Ólafur ætti rétt á helmingi vænts hagnaðar Al Thani. Í raun hafi Al Thani ekki viljað eiga meira en hagnað af 2,5% hlut í Kaupþingi samkvæmt dómnum. Al Thani samþykkti augljóslega aldrei slíkt samkvæmt gögnum málsins en var hann þó sá eini sem hefði getað gert það. Á sama tíma var sonur minn, Magnús, sem að þeir Katar-frændur höfðu aðeins hitt einu sinni, látinn dúsa í einangrun, sími hans og lögmanns hans hleraður og húsleitir framkvæmdar á heimili hans. Hann situr enn af sér fjögurra og hálfs árs fangelsisdóm meðan að eina refsing þeirra sem gátu framkvæmt meintan glæp – að gefa Ólafi Ólafssyni hagnaðarhlutdeild af hlutafjáreign sinni – var að sitja undir smjaðurslegum ávörpum „yðar hátign“ og „yðar hágöfgi“ frá Sérstökum saksóknara og starfsmönnum hans í svítu lúxus-hótels í London.Samvinna, heiðarleiki og vanvirðing Eftirtektarvert er að í lok spjallsins við Sheik Sultan var hann kvaddur með orðunum: „Við metum mjög mikils þessa samvinnu og þú hefur verið mjög heiðarlegur við okkur hér í dag og auðvitað viljum við ekki sýna neina vanvirðingu við Katar.” Hvað á að lesa í orðin „samvinnu, heiðarleika og vanvirðingu“, er saksóknari ekki að tala við höfuðpaur eins alvarlegasta efnahagsbrots sem um getur á Íslandi ef eitthvað er að marka ákæruna frá honum og síðar dóm Hæstaréttar? Ég hef áður skrifað nokkrar greinar um þá tilhneigingu saksóknara og dómara að líta á sig sem hafna yfir gagnrýni og ekki bundna af því að fylgja grundvallarlagareglum réttarríkisins nema það henti. Þessi viðleitni mín hefur borið sama árangur og að skvetta vatni á gæs. Ef til vill breytist það nú þegar að Mannréttindadómstóll Evrópu tekur undir og spyr íslenska ríkið: „hvort það hafi verið brotið á rétti sakborninganna um réttláta málsmeðferð þegar þeim var ekki gefið tækifæri á að yfirheyra vitnin Al Thani og frænda hans fyrir dómi.“ Ég, ásamt mörgum öðrum bíð spenntur eftir svarinu við þeirri spurningu.
Ísland þarf ríkisstjórn um almannahagsmuni – ekki sérhagsmuni Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Skoðun
Skoðun Fínmalað móberg til að lækka kolefnisspor sements á Íslandi og í Evrópu. Børge Johannes Wigum ,Sigríður Ósk Bjarnadóttir skrifar
Skoðun Kvennabarátta síðustu áratuga og virðing fyrir starfi kennara Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar
Skoðun Akademískt frelsi er í hættu – Tími til aðgerða Sigrún Ólafsdóttir,Baldvin Zarioh,Hjördís Sigursteinsdóttir skrifar
Skoðun Sömu rök og styðja rétt kvenna til þungunarrofs eiga við um dánaraðstoð Ingrid Kuhlman,Steinar Harðarson skrifar
Skoðun Ísland þarf ríkisstjórn um almannahagsmuni – ekki sérhagsmuni Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Menntakerfið í öfuga átt við atvinnulífið: Hvers vegna eykst álag á nemendur á meðan vinnuvikan styttist? Karl Liljendal Hólmgeirsson skrifar
Ísland þarf ríkisstjórn um almannahagsmuni – ekki sérhagsmuni Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Skoðun