Styrking krónunnar étur upp hagnað og fælir störf úr landi Heimir Már Pétursson skrifar 9. desember 2016 19:30 Talsmenn sjávarútvegs og ferðaþjónustu vara við því að annað efnahagshrun sé í uppsiglingu verði ekki brugðist við stöðugri styrkingu krónunnar. Kallað er eftir því að gengið verði fryst, enda geti hækkandi verð í ferðaþjónustu leitt til fækkunar ferðamanna og að fullvinnsla fiskafurða gæti flust úr landi. Ísland varð vinsælt ferðamannaland strax upp úr hruni, kannski ekki hvað síst vegna falls krónunnar, sem gerði það hagstætt fyrir ferðamenn að koma til Íslands. En nú er staðan orðin þannig vegna styrkingar krónunnar að bæði fiskútflytjendur og ferðaþjónustan kveinka sér undan gengi krónunnar. Krónan hefur styrkst gagnvart helstu gjaldmiðlum um tæp sautján prósent á síðustu mánuðum og um 30 prósent gagnvart breska pundinu sem er mikilvægasta útflutningsland fyrir íslenskar sjávarafurðir. Heiðrún Lind Marteinsdóttir framkvæmdastjóri Samtaka fyrirtækja í sjávarútvegi (SFS) segir krónuna stærsta áhrifaþáttinn í rekstri sjávarútvegsfyrirtækja sem lengi hafi vakið athygli á þessari óheillaþróun. „Sextán prósent styrking frá byrjun árs hefur auðvitað veruleg áhrif á fyrirtæki sem eru í útflutningi eins og íslenskur sjávarútvegur. Útflutningur er að miklu leyti til Bretlands, Evrópu og Bandaríkjanna,“ segir Heiðrún Lind. Sum fyrirtæki séu komin í þá stöðu að útflutningurinn standi rétt undir sér. „Það sem getur gerst í þessari stöðu er líka að við förum að hætta að vinna vöruna hér heima,“ segir hún. Þannig myndi virðisauki og störf tapast út úr landinu sem yrði hvorki gott fyrir útvegsfyrirtækin né samfélagið. Það sé lítið hlustað á ábendingar sjávarútvegsins í þessum efnum. „En í þetta skiptið held ég að áhrifin séu enn meiri vegna þess að við erum auðvitað komin með aðra grunnstoð undir efnahagslífið sem er ferðaþjónustan. Hún kveinkar sér auðvitað líka ásamt öðrum útflutningsgreinum. Og þetta er auðvitað ein stærsta áskorunin sem íslenskt samfélag stendur frammi fyrir held ég núna,“ segir Heiðrún Lind. Friðrik Pálsson ferðafrömuður og hótelstjóri á hótel Rangá segir styrkingu krónunnar þegar hafa valdið skaða í ferðaþjónustunni. „Það hafa auðvitað orðið gríðarlegar hækkanir hér innanlands og ferðamaðurinn finnur vel fyrir því. Ég vil aðallega leggja áherslu á að þessi gengisstyrking sé byggð á afskaplega veikum grunni,“ segir Friðrik. Hann vill láta frysta gengi krónunnar og segir að með sama áframhaldi stefni í annað hrun. Heiðrún Lind og Friðrik segja bæði að vaxtamunur milli Íslands og annarra landa sé of mikill þannig að lífeyrissjóðir nýti sér ekki einu sinni heimildir til að fara með fé úr landi. Seðlabankinn verði að skoða alvarlega hvað hægt sé að gera. „Og auðvitað koma í veg fyrir að hér verði einhvers konar hrun númer tvö,“ segir Heiðrún Lind Marteinsdóttir. Mest lesið „Ekkert ósvipaður leikur og menn léku í bönkunum fyrir bankahrun“ Atvinnulíf „Fyrsta verk er án gríns að fá mér lýsi og tékka á Vísi“ Atvinnulíf Sif Jakobs: „Ekta demantar eru nú einfaldlega ræktaðir“ Atvinnulíf Fundurinn virðist ekki hafa aukið trú fjárfesta Viðskipti innlent Salmonella í Pekingönd Neytendur Ekki allar verslanir sem hleypi verðlagseftirlitinu að Neytendur Kosningaspenna á vinnustöðum og rifrildi um pólitík Atvinnulíf Bjóða upp á veðmál um leiki barna og styrkja knattspyrnurisa Viðskipti erlent Land Cruiser 250: Frumsýning á laugardag Samstarf Fjögur félög Bergvins gjaldþrota Viðskipti innlent Fleiri fréttir Hlutdeildarlán dugðu fyrir 61 íbúð 97 brauðskráðust frá HR Fundurinn virðist ekki hafa aukið trú fjárfesta Furðulegt að gjaldtaka taki ekki mið af styrkleika Fjögur erlend fyrirtæki keppa um rekstur Fríhafnarinnar Hagnaður dróst saman um þriðjung og skoða hlutafjáraukningu Bein útsending: Kynna afkomuna og fara nánar yfir breytingarnar Breki áfram formaður Bjarmi sest í stjórnina og Trausti tekur við Tekur við formennsku í hugverkaráði Samtaka iðnaðarins Framkvæmdir hafnar við Búrfellslund Nikótínpúðar gætu hækkað um 300 kall með nýju gjaldi Ætla að sækja einn og hálfan milljarð frá skemmtiferðaskipum Vaxtatekjur Íslandsbanka drógust saman milli ára Fjögur félög Bergvins gjaldþrota Gera langtímasamning við eitt stærsta fyrirtæki Noregs Guðjón og Kristinn Þór nýir sviðsstjórar hjá VSB Fimm milljarðar í tekjur af vöxtum á mánuði Skerða líka raforku fyrir norðan og austan Miklu fleiri vilja hlutdeildarlán en fá Ólöf til liðs við Athygli Atvinnuleysi tvöfaldaðist í september Lög um Bankasýsluna verði afnumin Tekjur jukust um sjö prósent milli ára Hagnaður dregst saman um tæpa tvo milljarða króna Carbfix hlaut Nýsköpunarverðlaunin Bein útsending: Markaðsmál í brennidepli á nýsköpunarþingi Bein útsending: Umhverfisdagur atvinnulífsins – Atvinnulífið leiðir Oculis rauk upp eftir tilkynningu Nýr framkvæmdastjóri á Oche Sjá meira
Talsmenn sjávarútvegs og ferðaþjónustu vara við því að annað efnahagshrun sé í uppsiglingu verði ekki brugðist við stöðugri styrkingu krónunnar. Kallað er eftir því að gengið verði fryst, enda geti hækkandi verð í ferðaþjónustu leitt til fækkunar ferðamanna og að fullvinnsla fiskafurða gæti flust úr landi. Ísland varð vinsælt ferðamannaland strax upp úr hruni, kannski ekki hvað síst vegna falls krónunnar, sem gerði það hagstætt fyrir ferðamenn að koma til Íslands. En nú er staðan orðin þannig vegna styrkingar krónunnar að bæði fiskútflytjendur og ferðaþjónustan kveinka sér undan gengi krónunnar. Krónan hefur styrkst gagnvart helstu gjaldmiðlum um tæp sautján prósent á síðustu mánuðum og um 30 prósent gagnvart breska pundinu sem er mikilvægasta útflutningsland fyrir íslenskar sjávarafurðir. Heiðrún Lind Marteinsdóttir framkvæmdastjóri Samtaka fyrirtækja í sjávarútvegi (SFS) segir krónuna stærsta áhrifaþáttinn í rekstri sjávarútvegsfyrirtækja sem lengi hafi vakið athygli á þessari óheillaþróun. „Sextán prósent styrking frá byrjun árs hefur auðvitað veruleg áhrif á fyrirtæki sem eru í útflutningi eins og íslenskur sjávarútvegur. Útflutningur er að miklu leyti til Bretlands, Evrópu og Bandaríkjanna,“ segir Heiðrún Lind. Sum fyrirtæki séu komin í þá stöðu að útflutningurinn standi rétt undir sér. „Það sem getur gerst í þessari stöðu er líka að við förum að hætta að vinna vöruna hér heima,“ segir hún. Þannig myndi virðisauki og störf tapast út úr landinu sem yrði hvorki gott fyrir útvegsfyrirtækin né samfélagið. Það sé lítið hlustað á ábendingar sjávarútvegsins í þessum efnum. „En í þetta skiptið held ég að áhrifin séu enn meiri vegna þess að við erum auðvitað komin með aðra grunnstoð undir efnahagslífið sem er ferðaþjónustan. Hún kveinkar sér auðvitað líka ásamt öðrum útflutningsgreinum. Og þetta er auðvitað ein stærsta áskorunin sem íslenskt samfélag stendur frammi fyrir held ég núna,“ segir Heiðrún Lind. Friðrik Pálsson ferðafrömuður og hótelstjóri á hótel Rangá segir styrkingu krónunnar þegar hafa valdið skaða í ferðaþjónustunni. „Það hafa auðvitað orðið gríðarlegar hækkanir hér innanlands og ferðamaðurinn finnur vel fyrir því. Ég vil aðallega leggja áherslu á að þessi gengisstyrking sé byggð á afskaplega veikum grunni,“ segir Friðrik. Hann vill láta frysta gengi krónunnar og segir að með sama áframhaldi stefni í annað hrun. Heiðrún Lind og Friðrik segja bæði að vaxtamunur milli Íslands og annarra landa sé of mikill þannig að lífeyrissjóðir nýti sér ekki einu sinni heimildir til að fara með fé úr landi. Seðlabankinn verði að skoða alvarlega hvað hægt sé að gera. „Og auðvitað koma í veg fyrir að hér verði einhvers konar hrun númer tvö,“ segir Heiðrún Lind Marteinsdóttir.
Mest lesið „Ekkert ósvipaður leikur og menn léku í bönkunum fyrir bankahrun“ Atvinnulíf „Fyrsta verk er án gríns að fá mér lýsi og tékka á Vísi“ Atvinnulíf Sif Jakobs: „Ekta demantar eru nú einfaldlega ræktaðir“ Atvinnulíf Fundurinn virðist ekki hafa aukið trú fjárfesta Viðskipti innlent Salmonella í Pekingönd Neytendur Ekki allar verslanir sem hleypi verðlagseftirlitinu að Neytendur Kosningaspenna á vinnustöðum og rifrildi um pólitík Atvinnulíf Bjóða upp á veðmál um leiki barna og styrkja knattspyrnurisa Viðskipti erlent Land Cruiser 250: Frumsýning á laugardag Samstarf Fjögur félög Bergvins gjaldþrota Viðskipti innlent Fleiri fréttir Hlutdeildarlán dugðu fyrir 61 íbúð 97 brauðskráðust frá HR Fundurinn virðist ekki hafa aukið trú fjárfesta Furðulegt að gjaldtaka taki ekki mið af styrkleika Fjögur erlend fyrirtæki keppa um rekstur Fríhafnarinnar Hagnaður dróst saman um þriðjung og skoða hlutafjáraukningu Bein útsending: Kynna afkomuna og fara nánar yfir breytingarnar Breki áfram formaður Bjarmi sest í stjórnina og Trausti tekur við Tekur við formennsku í hugverkaráði Samtaka iðnaðarins Framkvæmdir hafnar við Búrfellslund Nikótínpúðar gætu hækkað um 300 kall með nýju gjaldi Ætla að sækja einn og hálfan milljarð frá skemmtiferðaskipum Vaxtatekjur Íslandsbanka drógust saman milli ára Fjögur félög Bergvins gjaldþrota Gera langtímasamning við eitt stærsta fyrirtæki Noregs Guðjón og Kristinn Þór nýir sviðsstjórar hjá VSB Fimm milljarðar í tekjur af vöxtum á mánuði Skerða líka raforku fyrir norðan og austan Miklu fleiri vilja hlutdeildarlán en fá Ólöf til liðs við Athygli Atvinnuleysi tvöfaldaðist í september Lög um Bankasýsluna verði afnumin Tekjur jukust um sjö prósent milli ára Hagnaður dregst saman um tæpa tvo milljarða króna Carbfix hlaut Nýsköpunarverðlaunin Bein útsending: Markaðsmál í brennidepli á nýsköpunarþingi Bein útsending: Umhverfisdagur atvinnulífsins – Atvinnulífið leiðir Oculis rauk upp eftir tilkynningu Nýr framkvæmdastjóri á Oche Sjá meira