Hvenær er vanlíðan of mikil? Bergný Ármannsdóttir skrifar 7. október 2016 15:47 Að fást við erfiðar aðstæður og erfiðar tilfinningar er hluti af mannlegri tilveru. Stundum verðum við fyrir erfiðri lífsreynslu og finnum tímabundna vanlíðan vegna þess. Yfirleitt gerum við okkur grein fyrir því að vanlíðan í kjölfar slíkra atburða sé algeng og eðlileg og líður oftast hjá með tímanum. Stundum kemur vanlíðan að því er virðist alveg upp úr þurru, eins og þruma úr heiðskýru lofti, og við sitjum eftir og veltum því fyrir okkur af hverju í ósköpunum þessi vanlíðan hellist yfir okkur. Mörgum finnst það liggja beinast við að hafi ekkert slæmt komið fyrir mann, þá ætti manni ekki að líða illa. Þá fylgja gjarnan hugsanir um að það hljóti eitthvað að ama að manni, það geti ekki verið eðlilegt að líða illa þegar það er í rauninni ekkert að. Við þessar aðstæður getur verið erfitt að hugsa að þetta muni líða hjá en í rauninni er sú vanlíðan líka eðlilegur hluti af lífinu. Okkur þarf nefnilega ekki alltaf að líða vel. En hvenær er vanlíðan orðin það mikil að hún telst vera röskun? Vanlíðan getur verið allskonar. Vanlíðan getur verið depurð, sorg, söknuður, kvíði eða ótti. Allt eru þetta eðlilegar tilfinningar sem eiga fullkominn rétt á sér. Stundum leiðist okkur, við erum einmanna eða kvíðum fyrir erfiðu prófi. Þegar þessar tilfinningar eru hins vegar farnar að hafa mikil hamlandi áhrif á líf okkar getum við sagt að vanlíðan sé orðin of mikil. Þegar tilfinningar eins og depurð eða kvíði eru farnar að trufla mætingu í skóla eða vinnu, áhugamál eða sambönd okkar við annað fólk er hægt að segja að einhverskonar röskun sé til staðar. Ef þér finnst vanlíðan trufla daglegt líf þitt og kemur í veg fyrir að þú gerir það sem þig langar til að gera eða það sem þú þarft að gera gæti verið góð hugmynd að tala við lækni eða sálfræðing. Það er mikilvægt að vita að það er allt í lagi að líða stundum illa. Að líða illa í smá tíma, jafnvel þó að það „sé ekkert að“ er ekki merki um að það sé eitthvað að manni og að hugsa í sífellu „mér á ekki að líða illa“ getur aukið á þá vanlíðan sem er fyrir. Stundum er allt í lagi að líða illa í stutta stund, það má og það líður oftast hjá. Það er gott að minna sig frekar á það að stundum má bara alveg vera á smá bömmer. Það er líka mikilvægt að vita að það er engin skömm í því að leita sér hjálpar ef maður finnur að vanlíðan er orðin of mikil. Alveg eins og við myndum leita til fagfólks ef okkur hefur verkjað í bakið í lengri tíma ætti að vera sjálfsagt að leita til þeirra þegar vanlíðan er orðin langvarandi og truflandi. Það er allt í lagi að líða stundum illa, en það er líka sjálfsagt að leita sér aðstoðar ef vanlíðanin er smátt og smátt að taka yfir.Greinin er hluti af greinaskriftaátaki Hugrúnar, nýstofnaðs geðfræðslufélags við Háskóla Íslands, í tilefni Alþjóðlega geðheilbrigðisdagsins 10. október. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Menntakerfið í öfuga átt við atvinnulífið: Hvers vegna eykst álag á nemendur á meðan vinnuvikan styttist? Karl Liljendal Hólmgeirsson Skoðun Kílómetragjald: Gjöf fyrir marga, refsiskattur fyrir aðra Ágústa Ágústsdóttir Skoðun Hvorki útlendingahatur né gestrisni Hildur Þórðardóttir Skoðun Það er ekkert til sem heitir full vinnustytting með 15 mínútna neysluhléi Jóhanna Helgadóttir Skoðun Skynsemi Sigmundar Davíðs rýnd – Er ESB aðild/Evra tóm tjara? Ole Anton Bieltvedt Skoðun Um blöndun menningarheima Ugla Stefanía Kristjönudóttir Jónsdóttir Skoðun Er ekki einokun Háskóla Íslands óviðunandi? Helga Dögg Sverrisdóttir Skoðun Róttækar og tafarlausar umbætur Arnar þór Jónsson,Kári Allansson Skoðun Er verið að blekkja fólk? Reynir Böðvarsson Skoðun Ökuskírteini á hval Sigursteinn Másson Skoðun Skoðun Skoðun Skynsemi Sigmundar Davíðs rýnd – Er ESB aðild/Evra tóm tjara? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Hvorki útlendingahatur né gestrisni Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Menntakerfið í öfuga átt við atvinnulífið: Hvers vegna eykst álag á nemendur á meðan vinnuvikan styttist? Karl Liljendal Hólmgeirsson skrifar Skoðun Er ekki einokun Háskóla Íslands óviðunandi? Helga Dögg Sverrisdóttir skrifar Skoðun Kílómetragjald: Gjöf fyrir marga, refsiskattur fyrir aðra Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Róttækar og tafarlausar umbætur Arnar þór Jónsson,Kári Allansson skrifar Skoðun Afleiðingar ríkisafskipta: Af hverju skaðleg einokun er ekki til á frjálsum markaði Eiríkur Magnússon skrifar Skoðun Er verið að blekkja fólk? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Það er ekkert til sem heitir full vinnustytting með 15 mínútna neysluhléi Jóhanna Helgadóttir skrifar Skoðun Um blöndun menningarheima Ugla Stefanía Kristjönudóttir Jónsdóttir skrifar Skoðun Ökuskírteini á hval Sigursteinn Másson skrifar Skoðun Barningur smáframleiðenda Fjóla Einarsdóttir skrifar Skoðun Erum við í ofbeldissambandi? Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Ó nei, ekki aftur! Leyfisveitingar fyrir Hvammsvirkjun Margrét Erlendsdóttir skrifar Skoðun Siddhi: Yfirnáttúrulegir hæfileikar Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Innviðaskuldin mikla Grímur Atlason skrifar Skoðun Umsókn um stöðu kennara í (vonandi) nálægri framtíð Heiða Ingunn Þorgeirsdóttir skrifar Skoðun Sögur Hannesar Hólmsteins Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Hvað gerist svo? Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Hernaðurinn gegn skólunum Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Látum gusta um sjónvarpssalina og loftum út á Alþingi Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Hegðaði sér eins og einræðisherra Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hættum við að geta hugsað? Þorsteinn Siglausson,GPT-4 skrifar Skoðun Að leita langt yfir skammt Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Kveðja frá „lata“ kennaranum sem er „alltaf í fríi“ Elva Björk Ágústsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til Áslaugar Örnu Sigurbjörnsdóttur, háskólamálaráðherra Ragna Benedikta Garðarsdóttir skrifar Skoðun Að lifa sjálfstæðu lífi Ágústa Arnar Sigurdórsdóttir skrifar Skoðun Menntaumræða á villigötum Gunnlaugur Magnússon skrifar Skoðun Af hverju þarf ég alltaf að vera í kaffi hjá Bjarna og Simma? Anna Kristín Jensdóttir skrifar Skoðun Eru móttökuskólar málið? Thelma Rut Haukdal Magnúsdóttir skrifar Sjá meira
Að fást við erfiðar aðstæður og erfiðar tilfinningar er hluti af mannlegri tilveru. Stundum verðum við fyrir erfiðri lífsreynslu og finnum tímabundna vanlíðan vegna þess. Yfirleitt gerum við okkur grein fyrir því að vanlíðan í kjölfar slíkra atburða sé algeng og eðlileg og líður oftast hjá með tímanum. Stundum kemur vanlíðan að því er virðist alveg upp úr þurru, eins og þruma úr heiðskýru lofti, og við sitjum eftir og veltum því fyrir okkur af hverju í ósköpunum þessi vanlíðan hellist yfir okkur. Mörgum finnst það liggja beinast við að hafi ekkert slæmt komið fyrir mann, þá ætti manni ekki að líða illa. Þá fylgja gjarnan hugsanir um að það hljóti eitthvað að ama að manni, það geti ekki verið eðlilegt að líða illa þegar það er í rauninni ekkert að. Við þessar aðstæður getur verið erfitt að hugsa að þetta muni líða hjá en í rauninni er sú vanlíðan líka eðlilegur hluti af lífinu. Okkur þarf nefnilega ekki alltaf að líða vel. En hvenær er vanlíðan orðin það mikil að hún telst vera röskun? Vanlíðan getur verið allskonar. Vanlíðan getur verið depurð, sorg, söknuður, kvíði eða ótti. Allt eru þetta eðlilegar tilfinningar sem eiga fullkominn rétt á sér. Stundum leiðist okkur, við erum einmanna eða kvíðum fyrir erfiðu prófi. Þegar þessar tilfinningar eru hins vegar farnar að hafa mikil hamlandi áhrif á líf okkar getum við sagt að vanlíðan sé orðin of mikil. Þegar tilfinningar eins og depurð eða kvíði eru farnar að trufla mætingu í skóla eða vinnu, áhugamál eða sambönd okkar við annað fólk er hægt að segja að einhverskonar röskun sé til staðar. Ef þér finnst vanlíðan trufla daglegt líf þitt og kemur í veg fyrir að þú gerir það sem þig langar til að gera eða það sem þú þarft að gera gæti verið góð hugmynd að tala við lækni eða sálfræðing. Það er mikilvægt að vita að það er allt í lagi að líða stundum illa. Að líða illa í smá tíma, jafnvel þó að það „sé ekkert að“ er ekki merki um að það sé eitthvað að manni og að hugsa í sífellu „mér á ekki að líða illa“ getur aukið á þá vanlíðan sem er fyrir. Stundum er allt í lagi að líða illa í stutta stund, það má og það líður oftast hjá. Það er gott að minna sig frekar á það að stundum má bara alveg vera á smá bömmer. Það er líka mikilvægt að vita að það er engin skömm í því að leita sér hjálpar ef maður finnur að vanlíðan er orðin of mikil. Alveg eins og við myndum leita til fagfólks ef okkur hefur verkjað í bakið í lengri tíma ætti að vera sjálfsagt að leita til þeirra þegar vanlíðan er orðin langvarandi og truflandi. Það er allt í lagi að líða stundum illa, en það er líka sjálfsagt að leita sér aðstoðar ef vanlíðanin er smátt og smátt að taka yfir.Greinin er hluti af greinaskriftaátaki Hugrúnar, nýstofnaðs geðfræðslufélags við Háskóla Íslands, í tilefni Alþjóðlega geðheilbrigðisdagsins 10. október.
Menntakerfið í öfuga átt við atvinnulífið: Hvers vegna eykst álag á nemendur á meðan vinnuvikan styttist? Karl Liljendal Hólmgeirsson Skoðun
Skoðun Menntakerfið í öfuga átt við atvinnulífið: Hvers vegna eykst álag á nemendur á meðan vinnuvikan styttist? Karl Liljendal Hólmgeirsson skrifar
Skoðun Afleiðingar ríkisafskipta: Af hverju skaðleg einokun er ekki til á frjálsum markaði Eiríkur Magnússon skrifar
Skoðun Það er ekkert til sem heitir full vinnustytting með 15 mínútna neysluhléi Jóhanna Helgadóttir skrifar
Skoðun Opið bréf til Áslaugar Örnu Sigurbjörnsdóttur, háskólamálaráðherra Ragna Benedikta Garðarsdóttir skrifar
Menntakerfið í öfuga átt við atvinnulífið: Hvers vegna eykst álag á nemendur á meðan vinnuvikan styttist? Karl Liljendal Hólmgeirsson Skoðun