Neytendur

Leggja til að greiðslu­mat leigj­enda taki mið af greiddri húsa­leigu

Hallgerður Kolbrún E. Jónsdóttir skrifar
Viðreisnarþingmenn hafa lagt til að greiðslumat nýrra fasteignakaupenda taki mið af greiddri húsaleigu þeirra.
Viðreisnarþingmenn hafa lagt til að greiðslumat nýrra fasteignakaupenda taki mið af greiddri húsaleigu þeirra. Vísir/Vilhelm

Þingmenn Viðreisnar hafa lagt fram þingsályktunartillögu þess efnis að fjármála- og efnahagsráðherra geri breytingar á reglugerð um lánshæfis- og greiðslumat til að auðvelda fólki á leigumarkaði að kaupa sér íbúðarhúsnæði til eigin nota. 

Nýjar reglur, samkvæmt tillögu Viðreisnarmanna, taki mið af því að kaupandi hafi staðið skil á leigu fyrir íbúðarhúsnæði samkvæmt þinglýstum leigusamningi í 12 mánuði eða lengur teljist greiðslugeta hans samsvara sambærilegri fjárhæð á mánuði og hann hefur greitt á tímabilinu. 

Það hefur verið til mikillar umfjöllunar undanfarið hve ástandið á fasteignamarkaði hefur verið erfitt undanfarið. Kaupverð hefur aldrei verið hærra og sífellt færri komast út á húsnæðismarkaðinn, þrátt fyrir að vera á jafnsprungnum leigumarkaði. 

Viðtal Vísis við hjón, sem hafa árangurslaust boðið í íbúðir á höfuðborgarsvæðinu síðasta eina og hálfa árið, vakti til að mynda mikla athygli fyrr á þessu ári. Hjónin voru bæði með greiðslumat og útborgun tilbúna en gátu varla með nokkru móti komið sér inn á markaðinn. Gera má ráð fyrir að staðan sé enn verri hjá þeim sem ekki komast í gegn um greiðslumat en greiða þó mánaðarlega leigu, sem myndi samsvara mánaðarlegum greiðslum ef lán yrði tekið. 

Fram kemur í þingsályktunartillögunni að markmið hennar sé að gera fólki á leigumarkaði auðveldara að standast greiðslumat við kaup á íbúðarhúsnæði í tilvikum þar sem greiðslubyrði þess myndi standa í stað eða lækka. 

Viðreisnarþingmenn vilji með tillögunni leggja það í hendur fjármála- og efnahagsráðherra að gera breytingar á reglugerð um lánshæfis- og greiðslumat svo að lánveitendur geti litið til þess hvort lántaki hafi staðið skil á leigu fyrir íbúðarhúsnæði samkvæmt þinglýstum leigusamningi í að minnsta kosti tólf mánuði, sem er að minnsta kosti jafn há eða hærri en áætlaðar afborganir á fasteignaláni. 

Telja leigjendur get lækkað greiðslubyrði með því að kaupa fasteign

Fram kemur í tillögunni að hlutfall fólks sem leigi af leigufélögum sé lægra hér á á landi en á hinum Norðurlöndunum, leiguverð sé hærra og húsnæðisöryggi minna. Minnst mælist húsnæðisöryggi hjá þeim sem leigi af einstaklingi á almennum markaði en þar sé þó stærstur hluti leigumarkaðarins. 

Þá verji meðalleigjandi um 45 prósentum ráðstöfunartekna sinna í leigu og talsverður hluti heimila greiði 70 prósent eða meira af ráðstöfunartekjum sínum í leigu.

„Miðað við það má áætla að margir leigjendur forgangsraði nú þegar með þessum hætti og að margir gætu lækkað greiðslubyrði sína til muna með því að kaupa sér fasteign,“ segir í tillögunni.


Tengdar fréttir

Seðlabankinn „full bjartsýnn“ á þróun fasteignaverðs

Efasemdir eru um hvort hertar kröfur Seðlabanka Íslands um veðsetningu og greiðslubyrði lántaka muni hafa afgerandi áhrif á þróun fasteignaverðs. Viðmælendur Innherja benda á að heimilin geti hæglega breytt lánaformi úr óverðtryggðu í verðtryggt til að minnka greiðslubyrðina og þannig dregið úr tilætlaðri virkni aðgerðanna. Auk þess sé framboðsskortur á húsnæði svo alvarlegur að hertar kröfur dugi skammt.

Að bæta kjör sín með fast­eigna­kaupum

Leigumarkaðurinn á Íslandi er gjörólíkur hinum skandinavíska. Hlutdeild leigufélaga á markaði er mun lægri hér, regluverkið annað, leiguverð hærra og húsnæðisöryggi minna. Víða erlendis getur fólk valið hvort það vilji festa peningana sína í fasteign eða búa við sveigjanleika á leigumarkaði. Þar sem best lætur er ekki hægt að segja að annar hópurinn hafi það betra en hinn.

Sérbýli hækkar um 27% milli ára: Stórauka þarf uppbyggingu

Íbúðaverð á höfuðborgarsvæðinu hækkaði um ríflega fimmtung milli ára samkvæmt upplýsingum Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar. Meðalverð á fermetra í fjölbýli er rúmlega hundrað og tuttugu þúsund hærra nú en fyrir ári. Forsætisráðherra segir aðgerða þörf hjá ríki og sveitarfélögum.






Fleiri fréttir

Sjá meira


×