Umhverfisfræðingur óttast eiturefni í gömlum húsum 31. janúar 2011 16:15 Margir þekkja til hættu af asbestryki við niðurrif, enda er efnið afar eitrað. Það á einnig við um PCB-efnin sem lengi voru notuð í iðnaði. Myndin tengist efni fréttarinnar ekki beint. fréttablaðið/gva Engin rannsókn hefur farið fram á því hversu mikið af PCB-eiturefnum kann að leynast í gömlum byggingum hérlendis. Mjög langt er gengið á Norðurlöndunum við að uppræta efnin og er viðhafður mikill viðbúnaður til að komast hjá því að þau sleppi út og valdi skaða á umhverfinu. Sérstök hætta er talin steðja að byggingaverkamönnum sem sjá um niðurrif eða viðhald bygginga, en návist við efnin hefur mikla heilsufarsáhættu í för með sér. „Það getur vel verið að PCB í byggingum sé ekkert vandamál á Íslandi. En efnið var samt notað hér á sínum tíma, og meðan ekki hefur verið sýnt fram á að það finnist ekki í skaðlegu magni er ástæða til að óttast að svo sé,“ skrifar Stefán Gíslason, umhverfisstjórnunarfræðingur hjá UMÍS ehf. Environice, á bloggsíðu sinni. Hann segir að PCB geti leynst víða í gömlum byggingum, svo sem í lími og þéttingum í tvöföldu gleri sem var notað hér á þeim tíma sem slíkar vörur innihéldu verulegt magn af PCB, eða um áratugaskeið fyrir 1980. Þorsteinn Jóhannsson, sérfræðingur hjá Umhverfisstofnun, metur málið með sama hætti. Hann segir að engin ástæða sé til að ætla að minna sé af PCB-spilliefnunum í íslenskum húsum frá þessu árabili en erlendis. Hann tekur undir að lítið sé vitað um tilvist efnanna. Víðir Kristjánsson, deildarstjóri efna- og hollustuháttadeildar Vinnueftirlitsins, telur ekki að mikil mengun sé af PCB-efnum þegar gamlar byggingar eru rifnar. „Við höfum ekki talið ástæðu til að gera mikið mál úr þessu. Það er lítil hætta á þessari mengun þegar verið er að fjarlægja byggingarefnin, að mínu mati.“ Víðir vitnar þar til finnskra mælinga á PCB við niðurrif gamalla bygginga. Hann gerir hins vegar ekki lítið úr því að fyrirbyggjandi aðgerðir séu viðhafðar við framkvæmdir, en það byggi á mati á mengunarhættu á hverjum stað. Stefán kannaði hugsanlega hættu á PCB-mengun árið 2004. Hans útreikningar sýndu að hérlendis gætu tugir tonna af PCB leynst í byggingum sem reistar voru eða endurbættar á árunum 1956-1980. „Á nýliðnum uppgangsárum í byggingariðnaði held ég að meira hafi verið lagt upp úr því að vinna verkin hratt en að fást við smáatriði á borð við eiturefni. Á sama tíma og danskir iðnaðarmenn klæðast geimfarabúningum við þessa vinnu óttast ég að íslenskir kollegar þeirra gangi vasklegar til verks, berhentir og rykgrímulausir.“- shá Mest lesið Stal gaskúti og stakk honum í Wolt-tösku Innlent Halldór Bragason lést í eldsvoðanum Innlent Þakklát fyrir þrjósku hundsins Innlent Ósammála um hvort árekstur hefði orðið Innlent Greiddu 47 milljónir fyrir 175 hjálma fyrir leiðtogafundinn Innlent „Hélt ég væri að fara að drepast. Þú heyrir i sprengjunni koma“ Erlent Gætu þurft að loka Fjölskyldulandi Innlent Kynhlutlaus klósett orðin að lögum Innlent Gísla Pálma refsað fyrir akstur undir áhrifum Innlent Setti hraðamet í heiðurssundi fyrir syni Eddu Bjarkar Innlent Fleiri fréttir Fólk með erlent ríkisfang síður á bótum en Íslendingar Á annað hundrað kvenna bíða eftir minni brjóstum Setti hraðamet í heiðurssundi fyrir syni Eddu Bjarkar Ósammála um hvort árekstur hefði orðið Gripin með óhrein peningabúnt í Leifsstöð Stíga annað stórt skref að virkjun við Búrfell Óvenjulegur grafreitur reistur á Seltjarnarnesi Eyddu sprengju úr seinni heimsstyrjöldinni í Hlíðarfjalli Halldór Bragason lést í eldsvoðanum Enginn vindmyllugarður án bættra vega Orsök veikindanna enn á huldu Gísla Pálma refsað fyrir akstur undir áhrifum Kynhlutlaus klósett orðin að lögum Á hlaupum yfir hraunið með hræ í kjaftinum Vindorka í Dölunum og iðrakveisa á Rjúpnavöllum Stal gaskúti og stakk honum í Wolt-tösku Skoða að kæra útgáfu virkjanaleyfis fyrir Búrfellslund Heilsugæslan skipuleggur sýnatökur vegna e. coli mengunar Greiddu 47 milljónir fyrir 175 hjálma fyrir leiðtogafundinn Heildarakstur í þjóðvegakerfi nærri tvöfaldast á tuttugu árum „Ég held að það þurfi að koma böndum á þetta“ Þakklát fyrir þrjósku hundsins Gætu þurft að loka Fjölskyldulandi „Þetta gæti bara byrjað hvenær sem er“ Einbeitti sér alfarið að Svedda Tönn Finnst líklegt að vindorka verði þriðja stoðin í orkukerfi landsins Íbúi á sjötugsaldri lést í brunanum við Amtmannsstíg Milla hætt hjá Willum Fimm milljarðar í húsnæðisúrræði fyrir hælisleitendur Lögreglan leitar að stolnum Volvo Sjá meira
Engin rannsókn hefur farið fram á því hversu mikið af PCB-eiturefnum kann að leynast í gömlum byggingum hérlendis. Mjög langt er gengið á Norðurlöndunum við að uppræta efnin og er viðhafður mikill viðbúnaður til að komast hjá því að þau sleppi út og valdi skaða á umhverfinu. Sérstök hætta er talin steðja að byggingaverkamönnum sem sjá um niðurrif eða viðhald bygginga, en návist við efnin hefur mikla heilsufarsáhættu í för með sér. „Það getur vel verið að PCB í byggingum sé ekkert vandamál á Íslandi. En efnið var samt notað hér á sínum tíma, og meðan ekki hefur verið sýnt fram á að það finnist ekki í skaðlegu magni er ástæða til að óttast að svo sé,“ skrifar Stefán Gíslason, umhverfisstjórnunarfræðingur hjá UMÍS ehf. Environice, á bloggsíðu sinni. Hann segir að PCB geti leynst víða í gömlum byggingum, svo sem í lími og þéttingum í tvöföldu gleri sem var notað hér á þeim tíma sem slíkar vörur innihéldu verulegt magn af PCB, eða um áratugaskeið fyrir 1980. Þorsteinn Jóhannsson, sérfræðingur hjá Umhverfisstofnun, metur málið með sama hætti. Hann segir að engin ástæða sé til að ætla að minna sé af PCB-spilliefnunum í íslenskum húsum frá þessu árabili en erlendis. Hann tekur undir að lítið sé vitað um tilvist efnanna. Víðir Kristjánsson, deildarstjóri efna- og hollustuháttadeildar Vinnueftirlitsins, telur ekki að mikil mengun sé af PCB-efnum þegar gamlar byggingar eru rifnar. „Við höfum ekki talið ástæðu til að gera mikið mál úr þessu. Það er lítil hætta á þessari mengun þegar verið er að fjarlægja byggingarefnin, að mínu mati.“ Víðir vitnar þar til finnskra mælinga á PCB við niðurrif gamalla bygginga. Hann gerir hins vegar ekki lítið úr því að fyrirbyggjandi aðgerðir séu viðhafðar við framkvæmdir, en það byggi á mati á mengunarhættu á hverjum stað. Stefán kannaði hugsanlega hættu á PCB-mengun árið 2004. Hans útreikningar sýndu að hérlendis gætu tugir tonna af PCB leynst í byggingum sem reistar voru eða endurbættar á árunum 1956-1980. „Á nýliðnum uppgangsárum í byggingariðnaði held ég að meira hafi verið lagt upp úr því að vinna verkin hratt en að fást við smáatriði á borð við eiturefni. Á sama tíma og danskir iðnaðarmenn klæðast geimfarabúningum við þessa vinnu óttast ég að íslenskir kollegar þeirra gangi vasklegar til verks, berhentir og rykgrímulausir.“- shá
Mest lesið Stal gaskúti og stakk honum í Wolt-tösku Innlent Halldór Bragason lést í eldsvoðanum Innlent Þakklát fyrir þrjósku hundsins Innlent Ósammála um hvort árekstur hefði orðið Innlent Greiddu 47 milljónir fyrir 175 hjálma fyrir leiðtogafundinn Innlent „Hélt ég væri að fara að drepast. Þú heyrir i sprengjunni koma“ Erlent Gætu þurft að loka Fjölskyldulandi Innlent Kynhlutlaus klósett orðin að lögum Innlent Gísla Pálma refsað fyrir akstur undir áhrifum Innlent Setti hraðamet í heiðurssundi fyrir syni Eddu Bjarkar Innlent Fleiri fréttir Fólk með erlent ríkisfang síður á bótum en Íslendingar Á annað hundrað kvenna bíða eftir minni brjóstum Setti hraðamet í heiðurssundi fyrir syni Eddu Bjarkar Ósammála um hvort árekstur hefði orðið Gripin með óhrein peningabúnt í Leifsstöð Stíga annað stórt skref að virkjun við Búrfell Óvenjulegur grafreitur reistur á Seltjarnarnesi Eyddu sprengju úr seinni heimsstyrjöldinni í Hlíðarfjalli Halldór Bragason lést í eldsvoðanum Enginn vindmyllugarður án bættra vega Orsök veikindanna enn á huldu Gísla Pálma refsað fyrir akstur undir áhrifum Kynhlutlaus klósett orðin að lögum Á hlaupum yfir hraunið með hræ í kjaftinum Vindorka í Dölunum og iðrakveisa á Rjúpnavöllum Stal gaskúti og stakk honum í Wolt-tösku Skoða að kæra útgáfu virkjanaleyfis fyrir Búrfellslund Heilsugæslan skipuleggur sýnatökur vegna e. coli mengunar Greiddu 47 milljónir fyrir 175 hjálma fyrir leiðtogafundinn Heildarakstur í þjóðvegakerfi nærri tvöfaldast á tuttugu árum „Ég held að það þurfi að koma böndum á þetta“ Þakklát fyrir þrjósku hundsins Gætu þurft að loka Fjölskyldulandi „Þetta gæti bara byrjað hvenær sem er“ Einbeitti sér alfarið að Svedda Tönn Finnst líklegt að vindorka verði þriðja stoðin í orkukerfi landsins Íbúi á sjötugsaldri lést í brunanum við Amtmannsstíg Milla hætt hjá Willum Fimm milljarðar í húsnæðisúrræði fyrir hælisleitendur Lögreglan leitar að stolnum Volvo Sjá meira