Hallar á hlut kvenna í íslenskum kennslubókum Erla Hlynsdóttir skrifar 7. september 2011 20:28 Námsgagnastofnun ætlar að endurskoða sögubækur fyrir grunnskólanema eftir að rannsókn Jafnréttisstofu leiddi í ljós að verulega hallar á hlut kvenna í bókunum. Dæmi eru um að engin kona sé nefnd í atriðisorðaskrá í kennslubókum. Þær bækur sem verst koma út í rannsókn Jafnréttisstofu eru Sögueyjan 1 og 2. Þetta eru nýjustu sögubækur Námsgagnastofnunar, gefnar út árið 2009 og 2010. Fimm konur fundust þó í þessum bókum. Kristín Linda Jónsdóttir, háskólanemi og starfsmaður Jafnréttisstofu, bendir á að þar er til dæmis mynd af Guðrúnu Ósvífursdóttur ásamt hinum fleygu orðum hennar: „Þeim var ég verst er ég unni mest". Kristín segir að hinar konurnar fjórar komi fyrir, til dæmis vegna þess að það eru birt ljóð eftir þær í bókunum og undirskrift þeirra er undir ljóðunum.„Óásættanlegt" „Þannig að þetta er náttúrulega alveg óásættanlegt að það sé verið að kenna börnunum okkar Íslandssöguna, frá landnámi til dagsins í dag, og kvenna er ekki getið," segir hún. Kristín Linda Jónsdóttir skoðaði allar þær ellefu námsbækur sem kenndar eru tíu til tólf ára börnum í sögu, með tilliti til birtingarmynda kynjanna. Hún sýnir fréttamanni atriðisorðaskrá úr Sögueyjunni 1. „Það er Ari, Árni, Árni, Bjarni, Björgvin, Björn. Svo er reyndar eitt sem mér finnst mjög sláandi, að hér, við hliðna á orðum eins og knerrir, kemur orðið konur, eins og þær séu eitthvað sérstakt fyrirbæri," segir hún og bendir á orðið „konur". Orðið „karlar" er hvergi að finna í atriðisorðaskránni. Kristín rannsakaði sögurbækur grunnskólanema í sumar á vegum Jafnréttisstofu. Hún komst að því að staðan er örlítið betri í eldri sögubókum, en heilt yfir er hún almennt mjög slæm þegar kemur að hluti kvenna.Eiginkonur, mæður og dætur Flestar nafngreindar konur í sögubókum eru kynntar sem eiginkonur, mæður og dætur, á meðan karlar eru flestir höfðingjar eða goðorðsmenn. Að mati Kristínar Lindu staðfesta og viðhalda sögubækurnar gömlum staðalmyndum og beita þöggun í stað þess að nýta þá þekkingu sem orðið hefur til á undanförnum áratugum um sögu kynjanna, sérstaklega kvenna. Meðal þess sem Kristín Linda leggur til er að talað sé um landnámshjónin Ingólf og Hallveigu, í stað þess að tala aðeins um landnámsmanninn Ingólf Arnarson. Hallveigarstaðir í Reykjavík eru nefndir eftir Hallveigu Fróðadóttur, eiginkonu Ingólfs.Erfiður málaflokkur Námsgagnastofnun gefur út allar þær ellefu sögubækur sem kenndar eru á miðstigi í grunnskólum, og rannsóknin tók til. Ingibjörg Ástgeirsdóttir, forstjóri stofnunarinnar, segir að þær verði teknar til endurskoðunar, þá sérstaklega bækurnar um Sögueyjuna. „Já, já. Við munum fara yfir þær. Þetta er þriggja bóka sería, þriðja bókin er enn ekki komin út þannig að við höfum tækifæri til að fara vel yfir hana og skoða hvort það er rúm fyrir fleiri konur þar, en við munum líka taka hinar tvær bækurnar til endurskoðunar," segir Ingibjörg Hún telur að vissulega megi gera betur á sumum stöðum. Hins vegar líti hún svo á að þarna sé ráðist að efni þar sem erfitt sé um vik að breyta miklu. „Við getum ekki skrifað Íslandssögu þar sem konur og karlar fá jafnan hlut. Sagan er ekki þannig," segir hún. Ingibjörg tekur fram að starfsmenn Námsgagnastofnunar hafi ákveðna jafnréttisstefnu til hliðsjónar í sínum störfum og að innan stofnunarinnar sé lögð áhersla á jafnrétti kynjanna.Ráðherra lítur málið alvarlegum augum Niðurstöður rannsóknarinnar voru kynntar fulltrúum mennta- og menningarmálaráðuneytisins fyrir helgina. Ráðherra lítur málið alvarlegum augum. Elías Jón Guðjónsson, aðstoðarmaður mennta- og menningarmálaráðherra, segir ljóst að ráðherra líti niðurstöðurnar alvarlegum augum. Málið er enn á byrjunarstigi innan ráðuneytisins en Elías Jón segir að kannað verði hvernig það getur gerst að svo mjög halli á konur í sögubókum og að gripið verði til ráðstafana til að koma í veg fyrir að þetta endurtaki sig.Hlusta á útvarpsfréttHorfa á sjónvarpsfrétt Mest lesið Lögreglan lýsir eftir My Ky Le Innlent Halla verði að upplýsa um bílakaupin Innlent Gul viðvörun vegna mikillar rigningar Veður Skökk gangstéttarhella eyðilagði líf Ragnheiðar Innlent Biður eiginkonuna afsökunar á að hafa misst giftingarhringinn í Signu Erlent Ekkert bendi til að hlaupið sé afleiðing eldgoss Innlent Ellefu ungmenni létust í loftárás á fótboltavöll Erlent „Rúm tuttugu ár síðan við sáum þessa þróun fyrir“ Innlent Börn stærsti hluti látinna eftir árás á skóla Erlent Óljóst hvað veldur svo stórum jökulhlaupum Innlent Fleiri fréttir Lögreglan lýsir eftir My Ky Le Ekkert bendi til að hlaupið sé afleiðing eldgoss Halla verði að upplýsa um bílakaupin Meira en nóg að gera á Herjólfi í sumar Óljóst hvað veldur svo stórum jökulhlaupum „Vitum ekki til þess að nokkur hafi verið í hættu“ „Rúm tuttugu ár síðan við sáum þessa þróun fyrir“ Óvissustig vegna jökulhlaups og Druslugangan Lýsa yfir óvissustigi og skipa fólki að yfirgefa svæðið Jökulhlaup hafið úr Mýrdalsjökli og hringveginum lokað Áhyggjur af gasmengun vegna jökulhlaups Fullkomið gagnsæi mikilvægt, greiði fyrir greiða ekki við hæfi Bílakaup verðandi forseta og Druslugangan Lögreglan búin að finna manninn sem beraði sig Skipuleggjendur Druslugöngunnar þurftu fljótlega að loka fyrir innsendingar Skökk gangstéttarhella eyðilagði líf Ragnheiðar Merki Coolbet fjarlægt eftir símtal fréttamanns Bálhýsi á skógræktarsvæði á Borg í Grímsnesi Biðst velvirðingar á myndbirtingunni Með veiðistangir en neituðu því að hafa verið að veiða Full ástæða til að vara foreldra við Málið óheppilegt og mjög klaufalegt Fíkniefni á samfélagsmiðlum og bílakaup verðandi forseta Ekki verið ætlun þeirra að gera bílakaupin opinber Forstjóri Brimborgar á athyglisverðum gestalista Höllu Kæra Byko vegna límmiða úr sögunni Ármúlinn verði vel nothæfur leikskóli eftir tvær vikur Hnífamaðurinn í Lundi áfram bak við lás og slá „Hann meiddi mig ekki mikið“ Umboðsmaður barna krefst svara um nýtt námsmat Sjá meira
Námsgagnastofnun ætlar að endurskoða sögubækur fyrir grunnskólanema eftir að rannsókn Jafnréttisstofu leiddi í ljós að verulega hallar á hlut kvenna í bókunum. Dæmi eru um að engin kona sé nefnd í atriðisorðaskrá í kennslubókum. Þær bækur sem verst koma út í rannsókn Jafnréttisstofu eru Sögueyjan 1 og 2. Þetta eru nýjustu sögubækur Námsgagnastofnunar, gefnar út árið 2009 og 2010. Fimm konur fundust þó í þessum bókum. Kristín Linda Jónsdóttir, háskólanemi og starfsmaður Jafnréttisstofu, bendir á að þar er til dæmis mynd af Guðrúnu Ósvífursdóttur ásamt hinum fleygu orðum hennar: „Þeim var ég verst er ég unni mest". Kristín segir að hinar konurnar fjórar komi fyrir, til dæmis vegna þess að það eru birt ljóð eftir þær í bókunum og undirskrift þeirra er undir ljóðunum.„Óásættanlegt" „Þannig að þetta er náttúrulega alveg óásættanlegt að það sé verið að kenna börnunum okkar Íslandssöguna, frá landnámi til dagsins í dag, og kvenna er ekki getið," segir hún. Kristín Linda Jónsdóttir skoðaði allar þær ellefu námsbækur sem kenndar eru tíu til tólf ára börnum í sögu, með tilliti til birtingarmynda kynjanna. Hún sýnir fréttamanni atriðisorðaskrá úr Sögueyjunni 1. „Það er Ari, Árni, Árni, Bjarni, Björgvin, Björn. Svo er reyndar eitt sem mér finnst mjög sláandi, að hér, við hliðna á orðum eins og knerrir, kemur orðið konur, eins og þær séu eitthvað sérstakt fyrirbæri," segir hún og bendir á orðið „konur". Orðið „karlar" er hvergi að finna í atriðisorðaskránni. Kristín rannsakaði sögurbækur grunnskólanema í sumar á vegum Jafnréttisstofu. Hún komst að því að staðan er örlítið betri í eldri sögubókum, en heilt yfir er hún almennt mjög slæm þegar kemur að hluti kvenna.Eiginkonur, mæður og dætur Flestar nafngreindar konur í sögubókum eru kynntar sem eiginkonur, mæður og dætur, á meðan karlar eru flestir höfðingjar eða goðorðsmenn. Að mati Kristínar Lindu staðfesta og viðhalda sögubækurnar gömlum staðalmyndum og beita þöggun í stað þess að nýta þá þekkingu sem orðið hefur til á undanförnum áratugum um sögu kynjanna, sérstaklega kvenna. Meðal þess sem Kristín Linda leggur til er að talað sé um landnámshjónin Ingólf og Hallveigu, í stað þess að tala aðeins um landnámsmanninn Ingólf Arnarson. Hallveigarstaðir í Reykjavík eru nefndir eftir Hallveigu Fróðadóttur, eiginkonu Ingólfs.Erfiður málaflokkur Námsgagnastofnun gefur út allar þær ellefu sögubækur sem kenndar eru á miðstigi í grunnskólum, og rannsóknin tók til. Ingibjörg Ástgeirsdóttir, forstjóri stofnunarinnar, segir að þær verði teknar til endurskoðunar, þá sérstaklega bækurnar um Sögueyjuna. „Já, já. Við munum fara yfir þær. Þetta er þriggja bóka sería, þriðja bókin er enn ekki komin út þannig að við höfum tækifæri til að fara vel yfir hana og skoða hvort það er rúm fyrir fleiri konur þar, en við munum líka taka hinar tvær bækurnar til endurskoðunar," segir Ingibjörg Hún telur að vissulega megi gera betur á sumum stöðum. Hins vegar líti hún svo á að þarna sé ráðist að efni þar sem erfitt sé um vik að breyta miklu. „Við getum ekki skrifað Íslandssögu þar sem konur og karlar fá jafnan hlut. Sagan er ekki þannig," segir hún. Ingibjörg tekur fram að starfsmenn Námsgagnastofnunar hafi ákveðna jafnréttisstefnu til hliðsjónar í sínum störfum og að innan stofnunarinnar sé lögð áhersla á jafnrétti kynjanna.Ráðherra lítur málið alvarlegum augum Niðurstöður rannsóknarinnar voru kynntar fulltrúum mennta- og menningarmálaráðuneytisins fyrir helgina. Ráðherra lítur málið alvarlegum augum. Elías Jón Guðjónsson, aðstoðarmaður mennta- og menningarmálaráðherra, segir ljóst að ráðherra líti niðurstöðurnar alvarlegum augum. Málið er enn á byrjunarstigi innan ráðuneytisins en Elías Jón segir að kannað verði hvernig það getur gerst að svo mjög halli á konur í sögubókum og að gripið verði til ráðstafana til að koma í veg fyrir að þetta endurtaki sig.Hlusta á útvarpsfréttHorfa á sjónvarpsfrétt
Mest lesið Lögreglan lýsir eftir My Ky Le Innlent Halla verði að upplýsa um bílakaupin Innlent Gul viðvörun vegna mikillar rigningar Veður Skökk gangstéttarhella eyðilagði líf Ragnheiðar Innlent Biður eiginkonuna afsökunar á að hafa misst giftingarhringinn í Signu Erlent Ekkert bendi til að hlaupið sé afleiðing eldgoss Innlent Ellefu ungmenni létust í loftárás á fótboltavöll Erlent „Rúm tuttugu ár síðan við sáum þessa þróun fyrir“ Innlent Börn stærsti hluti látinna eftir árás á skóla Erlent Óljóst hvað veldur svo stórum jökulhlaupum Innlent Fleiri fréttir Lögreglan lýsir eftir My Ky Le Ekkert bendi til að hlaupið sé afleiðing eldgoss Halla verði að upplýsa um bílakaupin Meira en nóg að gera á Herjólfi í sumar Óljóst hvað veldur svo stórum jökulhlaupum „Vitum ekki til þess að nokkur hafi verið í hættu“ „Rúm tuttugu ár síðan við sáum þessa þróun fyrir“ Óvissustig vegna jökulhlaups og Druslugangan Lýsa yfir óvissustigi og skipa fólki að yfirgefa svæðið Jökulhlaup hafið úr Mýrdalsjökli og hringveginum lokað Áhyggjur af gasmengun vegna jökulhlaups Fullkomið gagnsæi mikilvægt, greiði fyrir greiða ekki við hæfi Bílakaup verðandi forseta og Druslugangan Lögreglan búin að finna manninn sem beraði sig Skipuleggjendur Druslugöngunnar þurftu fljótlega að loka fyrir innsendingar Skökk gangstéttarhella eyðilagði líf Ragnheiðar Merki Coolbet fjarlægt eftir símtal fréttamanns Bálhýsi á skógræktarsvæði á Borg í Grímsnesi Biðst velvirðingar á myndbirtingunni Með veiðistangir en neituðu því að hafa verið að veiða Full ástæða til að vara foreldra við Málið óheppilegt og mjög klaufalegt Fíkniefni á samfélagsmiðlum og bílakaup verðandi forseta Ekki verið ætlun þeirra að gera bílakaupin opinber Forstjóri Brimborgar á athyglisverðum gestalista Höllu Kæra Byko vegna límmiða úr sögunni Ármúlinn verði vel nothæfur leikskóli eftir tvær vikur Hnífamaðurinn í Lundi áfram bak við lás og slá „Hann meiddi mig ekki mikið“ Umboðsmaður barna krefst svara um nýtt námsmat Sjá meira