Trúarbrögð eru óþarfi Jónína Sólborg Þórisdóttir skrifar 9. september 2016 13:01 Stundum furða ég mig á þeirri fullvissu trúaðra að trúarbrögðin þeirra séu bráðnauðsynleg sem einhvers konar móralskur kompás. Að mannfólkið geti hreinlega ekki lært muninn á réttu og röngu og fundið til samkenndar með öðrum nema að hafa eldgamla bók til hliðsjónar og skattfrjáls samtök til þess að túlka þessa eldgömlu bók. Gullna reglan er innbyggð í bæði menn og dýr. Ef hópur af úlfum getur tekið að sér týnt smábarn, ef hundur getur hugsað um dýr af öðrum tegundum og ef mannfólkið getur fundið til samkenndar með alókunnugu fólki, þá liggur í augum uppi að eitthvað annað er að verki en mótsagnakennt trúarrit, byggt á vægast sagt vafasömum heimildum. Til er lítil sameind sem er kölluð oxytocin. Oxytocin kemur af stað fæðingum og gerir mæðrum kleift að framleiða mjólk. Móðurástin – þessi ofursterka tenging sem móðir finnur þegar barnið fæðist og styrkist svo enn frekar með móðurmjólkinni – er oxytocin. Oxytocin er það efni sem heldur pörum saman eftir að þau detta niður af bleika skýinu, enda stundum kallað „kúruhormónið“. Að syngja í kór framkallar vellíðan sem má rekja til oxytocin og hið sama á við um trúarsamkomur hvers konar. Maður heyrir stundum af því að fólk hafi frelsast. Áhrifin af stórum oxytocin skammti eru jú örugglega stórkostleg, það efa ég ekki. Fótboltaæðið sem rann á landann í sumar var mögulega blanda af oxytocin og testósteróni (miðað við hversu áberandi þjóðerniskenndin var). Í stuttu máli, þá vekur oxytocin upp samkennd og tilfinningabönd milli fólks. Ef heimurinn hefði aldrei kynnst trúarbrögðum, þá væri mannfólkið SAMT með gullnu regluna innbyggða. Það myndi SAMT vita að tegundin kæmist best af með samvinnu/samkennd. Vissan um að kannski sé betra að sleppa því að myrða og stela, er því í eðli okkar. Það þarf ekki boðorð númer 6 og 8 til. Allt er þetta oxytocin að þakka. Þeir sem eru ofurkristnir virðast þó stundum í einhverjum vafa ef marka má fréttir af þeim sem telja það í fína lagi að drepa lækna sem framkvæma fóstureyðingar. Dæmi um dökka hlið oxytocin, þegar það spilar í hormónahljómsveit með testósteróni, er stríð og annað ofbeldi milli hópa. Testósterón dempar niður áhrif oxytocin en þetta tvennt í „réttum“ aðstæðum styrkir tilfinningabönd þeirra einstaklinga sem teljast til inngrúppunnar og að sama skapi verður samkenndin með einstaklingum í outgrúppunni lítil eða engin. Annað nærtækt dæmi úr nútímanum er ISIS. Þeir sem túlka íslam ekki bókstaflega eru villutrúarmenn skv. ISIS og þar af leiðandi réttdræpir (testósterón). Að biðja bænir fimm sinnum á dag styrkir samt duglega samkenndina innan hópsins (oxytocin) og skerpir enn frekar línurnar á milli inn- og outgrúppunnar. Aðalatriðið er því að ýmsar siðferðilegar pælingar og/eða upplifanir eru ekki „andlegar“ eða „yfirskilvitlegar“ á neinn hátt heldur stjórnast fyrst og fremst af hormónum og erfðum. Menningar- og trúarlegu þættirnir (auk uppeldis) skekkja svo þá líffræðilegu. Þetta leiðir okkur einnig að þeirri niðurstöðu að jafnrétti milli kynjanna er enn mikilvægara en ella, þó ekki væri nema til þess að dempa niður áhrif testósteróndrifinnar árásargirni innan hvers hóps. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Óhæfur leiðtogi? Franklín Ernir Kristjánsson Skoðun Loksins, Gunnar Bragi! Einar G. Harðarson Skoðun Hvorki útlendingahatur né gestrisni Hildur Þórðardóttir Skoðun Ísland þarf ríkisstjórn um almannahagsmuni – ekki sérhagsmuni Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Skoðun Skynsemi Sigmundar Davíðs rýnd – Er ESB aðild/Evra tóm tjara? Ole Anton Bieltvedt Skoðun Kílómetragjald: Gjöf fyrir marga, refsiskattur fyrir aðra Ágústa Ágústsdóttir Skoðun Innflytjendalandið Ísland – nokkrar staðreyndir Hallfríður Þórarinsdóttir Skoðun Þau eru við, við erum þau Arnar Eggert Thoroddsen Skoðun Um „orðskrípið“ inngildingu Kjartan Þór Ingason Skoðun Akademískt frelsi er í hættu – Tími til aðgerða Sigrún Ólafsdóttir,Baldvin Zarioh,Hjördís Sigursteinsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Iðjuþjálfun fyrir öll! Þóra Leósdóttir skrifar Skoðun Ungt fólk mótar framtíð Norðurlanda Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Komum í veg fyrir menningarslys í fjárlögum Snæbjörn Brynjarsson skrifar Skoðun Kvennabarátta síðustu áratuga og virðing fyrir starfi kennara Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar Skoðun Við lifum lengur – Jákvæð áskorun fyrir lífeyrissjóði Magnús Helgason skrifar Skoðun Krabbameinsgreining og andleg líðan Helga Jóna Ósmann Sigurðardóttir skrifar Skoðun Um „orðskrípið“ inngildingu Kjartan Þór Ingason skrifar Skoðun Öryggi og sjálfbærni í ferðaþjónustu: Hvað segir ný könnun? Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun Innflytjendalandið Ísland – nokkrar staðreyndir Hallfríður Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Akademískt frelsi er í hættu – Tími til aðgerða Sigrún Ólafsdóttir,Baldvin Zarioh,Hjördís Sigursteinsdóttir skrifar Skoðun Óljós viðurkenning þrátt fyrir stefnu stjórnvalda Sandra B. Franks skrifar Skoðun Sömu rök og styðja rétt kvenna til þungunarrofs eiga við um dánaraðstoð Ingrid Kuhlman,Steinar Harðarson skrifar Skoðun Vaxandi stríðsátök, en með íslenskum vopnum? Eldur Smári Kristinsson skrifar Skoðun Ísland þarf ríkisstjórn um almannahagsmuni – ekki sérhagsmuni Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Þau eru við, við erum þau Arnar Eggert Thoroddsen skrifar Skoðun Óhæfur leiðtogi? Franklín Ernir Kristjánsson skrifar Skoðun Loksins, Gunnar Bragi! Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Skynsemi Sigmundar Davíðs rýnd – Er ESB aðild/Evra tóm tjara? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Hvorki útlendingahatur né gestrisni Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Menntakerfið í öfuga átt við atvinnulífið: Hvers vegna eykst álag á nemendur á meðan vinnuvikan styttist? Karl Liljendal Hólmgeirsson skrifar Skoðun Er ekki einokun Háskóla Íslands óviðunandi? Helga Dögg Sverrisdóttir skrifar Skoðun Kílómetragjald: Gjöf fyrir marga, refsiskattur fyrir aðra Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Róttækar og tafarlausar umbætur Arnar þór Jónsson,Kári Allansson skrifar Skoðun Afleiðingar ríkisafskipta: Af hverju skaðleg einokun er ekki til á frjálsum markaði Eiríkur Magnússon skrifar Skoðun Er verið að blekkja fólk? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Það er ekkert til sem heitir full vinnustytting með 15 mínútna neysluhléi Jóhanna Helgadóttir skrifar Skoðun Um blöndun menningarheima Ugla Stefanía Kristjönudóttir Jónsdóttir skrifar Skoðun Ökuskírteini á hval Sigursteinn Másson skrifar Skoðun Barningur smáframleiðenda Fjóla Einarsdóttir skrifar Skoðun Erum við í ofbeldissambandi? Ágústa Árnadóttir skrifar Sjá meira
Stundum furða ég mig á þeirri fullvissu trúaðra að trúarbrögðin þeirra séu bráðnauðsynleg sem einhvers konar móralskur kompás. Að mannfólkið geti hreinlega ekki lært muninn á réttu og röngu og fundið til samkenndar með öðrum nema að hafa eldgamla bók til hliðsjónar og skattfrjáls samtök til þess að túlka þessa eldgömlu bók. Gullna reglan er innbyggð í bæði menn og dýr. Ef hópur af úlfum getur tekið að sér týnt smábarn, ef hundur getur hugsað um dýr af öðrum tegundum og ef mannfólkið getur fundið til samkenndar með alókunnugu fólki, þá liggur í augum uppi að eitthvað annað er að verki en mótsagnakennt trúarrit, byggt á vægast sagt vafasömum heimildum. Til er lítil sameind sem er kölluð oxytocin. Oxytocin kemur af stað fæðingum og gerir mæðrum kleift að framleiða mjólk. Móðurástin – þessi ofursterka tenging sem móðir finnur þegar barnið fæðist og styrkist svo enn frekar með móðurmjólkinni – er oxytocin. Oxytocin er það efni sem heldur pörum saman eftir að þau detta niður af bleika skýinu, enda stundum kallað „kúruhormónið“. Að syngja í kór framkallar vellíðan sem má rekja til oxytocin og hið sama á við um trúarsamkomur hvers konar. Maður heyrir stundum af því að fólk hafi frelsast. Áhrifin af stórum oxytocin skammti eru jú örugglega stórkostleg, það efa ég ekki. Fótboltaæðið sem rann á landann í sumar var mögulega blanda af oxytocin og testósteróni (miðað við hversu áberandi þjóðerniskenndin var). Í stuttu máli, þá vekur oxytocin upp samkennd og tilfinningabönd milli fólks. Ef heimurinn hefði aldrei kynnst trúarbrögðum, þá væri mannfólkið SAMT með gullnu regluna innbyggða. Það myndi SAMT vita að tegundin kæmist best af með samvinnu/samkennd. Vissan um að kannski sé betra að sleppa því að myrða og stela, er því í eðli okkar. Það þarf ekki boðorð númer 6 og 8 til. Allt er þetta oxytocin að þakka. Þeir sem eru ofurkristnir virðast þó stundum í einhverjum vafa ef marka má fréttir af þeim sem telja það í fína lagi að drepa lækna sem framkvæma fóstureyðingar. Dæmi um dökka hlið oxytocin, þegar það spilar í hormónahljómsveit með testósteróni, er stríð og annað ofbeldi milli hópa. Testósterón dempar niður áhrif oxytocin en þetta tvennt í „réttum“ aðstæðum styrkir tilfinningabönd þeirra einstaklinga sem teljast til inngrúppunnar og að sama skapi verður samkenndin með einstaklingum í outgrúppunni lítil eða engin. Annað nærtækt dæmi úr nútímanum er ISIS. Þeir sem túlka íslam ekki bókstaflega eru villutrúarmenn skv. ISIS og þar af leiðandi réttdræpir (testósterón). Að biðja bænir fimm sinnum á dag styrkir samt duglega samkenndina innan hópsins (oxytocin) og skerpir enn frekar línurnar á milli inn- og outgrúppunnar. Aðalatriðið er því að ýmsar siðferðilegar pælingar og/eða upplifanir eru ekki „andlegar“ eða „yfirskilvitlegar“ á neinn hátt heldur stjórnast fyrst og fremst af hormónum og erfðum. Menningar- og trúarlegu þættirnir (auk uppeldis) skekkja svo þá líffræðilegu. Þetta leiðir okkur einnig að þeirri niðurstöðu að jafnrétti milli kynjanna er enn mikilvægara en ella, þó ekki væri nema til þess að dempa niður áhrif testósteróndrifinnar árásargirni innan hvers hóps.
Ísland þarf ríkisstjórn um almannahagsmuni – ekki sérhagsmuni Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Skoðun
Akademískt frelsi er í hættu – Tími til aðgerða Sigrún Ólafsdóttir,Baldvin Zarioh,Hjördís Sigursteinsdóttir Skoðun
Skoðun Kvennabarátta síðustu áratuga og virðing fyrir starfi kennara Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar
Skoðun Akademískt frelsi er í hættu – Tími til aðgerða Sigrún Ólafsdóttir,Baldvin Zarioh,Hjördís Sigursteinsdóttir skrifar
Skoðun Sömu rök og styðja rétt kvenna til þungunarrofs eiga við um dánaraðstoð Ingrid Kuhlman,Steinar Harðarson skrifar
Skoðun Ísland þarf ríkisstjórn um almannahagsmuni – ekki sérhagsmuni Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Menntakerfið í öfuga átt við atvinnulífið: Hvers vegna eykst álag á nemendur á meðan vinnuvikan styttist? Karl Liljendal Hólmgeirsson skrifar
Skoðun Afleiðingar ríkisafskipta: Af hverju skaðleg einokun er ekki til á frjálsum markaði Eiríkur Magnússon skrifar
Skoðun Það er ekkert til sem heitir full vinnustytting með 15 mínútna neysluhléi Jóhanna Helgadóttir skrifar
Ísland þarf ríkisstjórn um almannahagsmuni – ekki sérhagsmuni Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Skoðun
Akademískt frelsi er í hættu – Tími til aðgerða Sigrún Ólafsdóttir,Baldvin Zarioh,Hjördís Sigursteinsdóttir Skoðun