Sauðfé og höfuð í sandi Ólafur Arnalds skrifar 9. september 2016 07:00 Sauðfjárrækt á Íslandi er komin í mjög sérkennilega stöðu og á köflum í hreinar ógöngur (http://www.moldin.net/staetha-sauethfjaacuterframleiethslu.html). Framleiðslan, sem fer vaxandi, er um 30% umfram neyslu innanlands, þrátt fyrir víðtæka og ríkisstyrkta markaðssetningu. Styrkir til framleiðslunnar nema milljörðum á ári, oft til svæða þar sem engin þörf er slíkra styrkja eða þar sem beitin veldur skaða á umhverfinu. Mikið er örlæti íslenskra skattborgara. Illa gengur að selja umframkjötið og offramleiðslan hefur nú leitt til verðfalls á afurðaverði. Með minnkandi neyslu og fjölgun fjár gæti offramleiðslan verið komin í 50% á skömmum tíma. Flestir viðurkenna að offramleiðsla eigi sér stað, m.a. fulltrúar afurðastöðva, en það á þó ekki við um talsmenn sauðfjárbænda, sbr. frétt í Fréttablaðinu miðvikudaginn 7. september. Nýir búvörusamningar gera ráð fyrir svokölluðum „gripagreiðslum“, en innlend og alþjóðleg reynsla sýnir að sú aðferðafræði leiðir yfirleitt til frekari offramleiðslu og verðfalls. Bændur eru misjafnlega í stakk búnir til að takast á við lækkandi afurðaverð. Flestir sauðfjárbændur hafa tekjur utan búsins. Þar sem möguleikar eru mestir til annarrar atvinnu til að styðja við búskapinn verður auðveldast að fjölga fé og sætta sig við verðlækkunina og minni stuðning á hvern grip. Þar sem samfélög treysta mest á sauðfjárræktina er fjölbreyttum atvinnutækifærum sjaldan til að dreifa. Stefna stjórnvalda virðist því geta valdið flutningi á framleiðslunni frá þeim svæðum þar sem styrkja er helst þörf inn á svæði þar sem framleiðslan er oft í árekstrum við aðra atvinnuuppbyggingu og á þau afréttarsvæði sem þarfnast friðunar (m.a. á gosbeltinu). Það er einföld staðreynd að of mikið er framleitt af dilkakjöti á Íslandi á sama tíma og neyslan innanlands minnkar. Stuðningurinn nemur tugum milljarða á 10 ára tímabili. Hann er mikilvægur fyrir búsetu á sumum svæðum landsins en er jafnvel til óþurftar á öðrum. Af hverju vilja talsmenn sauðfjárbænda ekki lyfta höfðinu úr sandinum og líta á svona einfaldar staðreyndir? Kæru þingmenn: ég skora á ykkur að hafna sauðfjárhluta nýrra búvörusamninga! Hér þarf að byrja upp á nýtt, skoða stöðu og forsendur sauðfjárræktar í landinu og hvar stuðnings er helst þörf.Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Óhæfur leiðtogi? Franklín Ernir Kristjánsson Skoðun Loksins, Gunnar Bragi! Einar G. Harðarson Skoðun Hvorki útlendingahatur né gestrisni Hildur Þórðardóttir Skoðun Ísland þarf ríkisstjórn um almannahagsmuni – ekki sérhagsmuni Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Skoðun Skynsemi Sigmundar Davíðs rýnd – Er ESB aðild/Evra tóm tjara? Ole Anton Bieltvedt Skoðun Kílómetragjald: Gjöf fyrir marga, refsiskattur fyrir aðra Ágústa Ágústsdóttir Skoðun Innflytjendalandið Ísland – nokkrar staðreyndir Hallfríður Þórarinsdóttir Skoðun Þau eru við, við erum þau Arnar Eggert Thoroddsen Skoðun Um „orðskrípið“ inngildingu Kjartan Þór Ingason Skoðun Akademískt frelsi er í hættu – Tími til aðgerða Sigrún Ólafsdóttir,Baldvin Zarioh,Hjördís Sigursteinsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Iðjuþjálfun fyrir öll! Þóra Leósdóttir skrifar Skoðun Ungt fólk mótar framtíð Norðurlanda Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Komum í veg fyrir menningarslys í fjárlögum Snæbjörn Brynjarsson skrifar Skoðun Kvennabarátta síðustu áratuga og virðing fyrir starfi kennara Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar Skoðun Við lifum lengur – Jákvæð áskorun fyrir lífeyrissjóði Magnús Helgason skrifar Skoðun Krabbameinsgreining og andleg líðan Helga Jóna Ósmann Sigurðardóttir skrifar Skoðun Um „orðskrípið“ inngildingu Kjartan Þór Ingason skrifar Skoðun Öryggi og sjálfbærni í ferðaþjónustu: Hvað segir ný könnun? Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun Innflytjendalandið Ísland – nokkrar staðreyndir Hallfríður Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Akademískt frelsi er í hættu – Tími til aðgerða Sigrún Ólafsdóttir,Baldvin Zarioh,Hjördís Sigursteinsdóttir skrifar Skoðun Óljós viðurkenning þrátt fyrir stefnu stjórnvalda Sandra B. Franks skrifar Skoðun Sömu rök og styðja rétt kvenna til þungunarrofs eiga við um dánaraðstoð Ingrid Kuhlman,Steinar Harðarson skrifar Skoðun Vaxandi stríðsátök, en með íslenskum vopnum? Eldur Smári Kristinsson skrifar Skoðun Ísland þarf ríkisstjórn um almannahagsmuni – ekki sérhagsmuni Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Þau eru við, við erum þau Arnar Eggert Thoroddsen skrifar Skoðun Óhæfur leiðtogi? Franklín Ernir Kristjánsson skrifar Skoðun Loksins, Gunnar Bragi! Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Skynsemi Sigmundar Davíðs rýnd – Er ESB aðild/Evra tóm tjara? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Hvorki útlendingahatur né gestrisni Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Menntakerfið í öfuga átt við atvinnulífið: Hvers vegna eykst álag á nemendur á meðan vinnuvikan styttist? Karl Liljendal Hólmgeirsson skrifar Skoðun Er ekki einokun Háskóla Íslands óviðunandi? Helga Dögg Sverrisdóttir skrifar Skoðun Kílómetragjald: Gjöf fyrir marga, refsiskattur fyrir aðra Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Róttækar og tafarlausar umbætur Arnar þór Jónsson,Kári Allansson skrifar Skoðun Afleiðingar ríkisafskipta: Af hverju skaðleg einokun er ekki til á frjálsum markaði Eiríkur Magnússon skrifar Skoðun Er verið að blekkja fólk? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Það er ekkert til sem heitir full vinnustytting með 15 mínútna neysluhléi Jóhanna Helgadóttir skrifar Skoðun Um blöndun menningarheima Ugla Stefanía Kristjönudóttir Jónsdóttir skrifar Skoðun Ökuskírteini á hval Sigursteinn Másson skrifar Skoðun Barningur smáframleiðenda Fjóla Einarsdóttir skrifar Skoðun Erum við í ofbeldissambandi? Ágústa Árnadóttir skrifar Sjá meira
Sauðfjárrækt á Íslandi er komin í mjög sérkennilega stöðu og á köflum í hreinar ógöngur (http://www.moldin.net/staetha-sauethfjaacuterframleiethslu.html). Framleiðslan, sem fer vaxandi, er um 30% umfram neyslu innanlands, þrátt fyrir víðtæka og ríkisstyrkta markaðssetningu. Styrkir til framleiðslunnar nema milljörðum á ári, oft til svæða þar sem engin þörf er slíkra styrkja eða þar sem beitin veldur skaða á umhverfinu. Mikið er örlæti íslenskra skattborgara. Illa gengur að selja umframkjötið og offramleiðslan hefur nú leitt til verðfalls á afurðaverði. Með minnkandi neyslu og fjölgun fjár gæti offramleiðslan verið komin í 50% á skömmum tíma. Flestir viðurkenna að offramleiðsla eigi sér stað, m.a. fulltrúar afurðastöðva, en það á þó ekki við um talsmenn sauðfjárbænda, sbr. frétt í Fréttablaðinu miðvikudaginn 7. september. Nýir búvörusamningar gera ráð fyrir svokölluðum „gripagreiðslum“, en innlend og alþjóðleg reynsla sýnir að sú aðferðafræði leiðir yfirleitt til frekari offramleiðslu og verðfalls. Bændur eru misjafnlega í stakk búnir til að takast á við lækkandi afurðaverð. Flestir sauðfjárbændur hafa tekjur utan búsins. Þar sem möguleikar eru mestir til annarrar atvinnu til að styðja við búskapinn verður auðveldast að fjölga fé og sætta sig við verðlækkunina og minni stuðning á hvern grip. Þar sem samfélög treysta mest á sauðfjárræktina er fjölbreyttum atvinnutækifærum sjaldan til að dreifa. Stefna stjórnvalda virðist því geta valdið flutningi á framleiðslunni frá þeim svæðum þar sem styrkja er helst þörf inn á svæði þar sem framleiðslan er oft í árekstrum við aðra atvinnuuppbyggingu og á þau afréttarsvæði sem þarfnast friðunar (m.a. á gosbeltinu). Það er einföld staðreynd að of mikið er framleitt af dilkakjöti á Íslandi á sama tíma og neyslan innanlands minnkar. Stuðningurinn nemur tugum milljarða á 10 ára tímabili. Hann er mikilvægur fyrir búsetu á sumum svæðum landsins en er jafnvel til óþurftar á öðrum. Af hverju vilja talsmenn sauðfjárbænda ekki lyfta höfðinu úr sandinum og líta á svona einfaldar staðreyndir? Kæru þingmenn: ég skora á ykkur að hafna sauðfjárhluta nýrra búvörusamninga! Hér þarf að byrja upp á nýtt, skoða stöðu og forsendur sauðfjárræktar í landinu og hvar stuðnings er helst þörf.Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu
Ísland þarf ríkisstjórn um almannahagsmuni – ekki sérhagsmuni Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Skoðun
Akademískt frelsi er í hættu – Tími til aðgerða Sigrún Ólafsdóttir,Baldvin Zarioh,Hjördís Sigursteinsdóttir Skoðun
Skoðun Kvennabarátta síðustu áratuga og virðing fyrir starfi kennara Friðþjófur Helgi Karlsson skrifar
Skoðun Akademískt frelsi er í hættu – Tími til aðgerða Sigrún Ólafsdóttir,Baldvin Zarioh,Hjördís Sigursteinsdóttir skrifar
Skoðun Sömu rök og styðja rétt kvenna til þungunarrofs eiga við um dánaraðstoð Ingrid Kuhlman,Steinar Harðarson skrifar
Skoðun Ísland þarf ríkisstjórn um almannahagsmuni – ekki sérhagsmuni Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Menntakerfið í öfuga átt við atvinnulífið: Hvers vegna eykst álag á nemendur á meðan vinnuvikan styttist? Karl Liljendal Hólmgeirsson skrifar
Skoðun Afleiðingar ríkisafskipta: Af hverju skaðleg einokun er ekki til á frjálsum markaði Eiríkur Magnússon skrifar
Skoðun Það er ekkert til sem heitir full vinnustytting með 15 mínútna neysluhléi Jóhanna Helgadóttir skrifar
Ísland þarf ríkisstjórn um almannahagsmuni – ekki sérhagsmuni Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Skoðun
Akademískt frelsi er í hættu – Tími til aðgerða Sigrún Ólafsdóttir,Baldvin Zarioh,Hjördís Sigursteinsdóttir Skoðun