Takmarkanir á fjárfestingu útlendinga eyða áhyggjum af matvælaöryggi Þorbjörn Þórðarson skrifar 27. nóvember 2016 20:48 Færeyskur hagfræðingur sem hefur rannsakað fiksveiðistjórnun varar Íslendinga við því að innleiða uppboðsleið í sjávarútvegi. Hann vísar meðal annars til fæðuöryggissjónarmiða. Krafa íslenskra laga um íslenskt eignarhald útgerðarfyrirtækja leysir hins vegar þetta vandamál. Mikið hefur verið rætt um uppboð aflaheimilda á undanförnum vikum en nokkrir flokkar höfðu slíkt á stefnuskrá sinni fyrir alþingiskosningar. Það slitnaði upp úr stjórnarmyndunarviðræðum Bjartrar framtíðar, Sjálfstæðisflokks og Viðreisnar meðal annars vegna þess að Björt framtíð og Viðreisn vildu fara svokallaða markaðsleið í sjávarútvegi þar sem 3-4 prósent aflans færu á markað á ári hverju. Hagfræðingurinn Óli Samró gaf síðastliðið sumar út bókina „Fiskiskapur - fjølbroyttar ásetingar“ en þar fjallar hann um fiskveiðistjórnun í víðu samhengi. Samró fjallar meðal annars um uppboðsleiðina svokölluðu en Færeyingar buðu út aflaheimildir með uppboði fyrr á þessu ári. Uppboð aflaheimilda Færeyinga var liður í ákveðnum kerfisbreytingum á færeyskum sjávarútvegi. Þeir hafa lagt misheppnað sóknardagakerfi niður og tekið upp aflahlutdeildarkerfi líkt og við Íslendingar.Óli Samró hagfræðingur.Óli segir að allt snúist um matvælaöryggi í dag. Aðgangur að próteini eins og fiski sé skertur. Efnaðar stórþjóðir leiti víða um að aðgangi að fiskafurðum á viðráðanlegu verði. „Það sem við höfum lært í Færeyjum er að uppboðsleiðin virkar ekki vel. Spurningin sem þarf að svara er: Mega útlendingar bjóða? Já eða nei. Ef svarið er já þá er það spurning um lönd sem eiga skip sem munu veiða fiskinn eða það er spurning um lönd sem við vilja ná sér í prótein. Þetta er spurning um fæðuöryggi. Það eru stór ríki sem vilja fá aðgang að auðlindunum í Norður-Atlantshafi." Þessar áhyggjur Óla af uppboðsleiðinni hafa takmarkaða þýðingu fyrir Íslendinga enda vegna þeirra takmarkana sem gilda um eignarhald útlendinga á íslenskum útvegsfyrirtækjum. Eignarréttarákvæði stjórnarskrárinnar heimilar slíka takmörkun. „Með lögum má takmarka rétt erlendra aðila til að eiga fasteignaréttindi eða hlut í atvinnufyrirtæki hér á landi,“ segir þar í annarri málsgrein. Mörg lagaákvæði eiga svo stoð í þessari heimild stjórnarskrárinnar. Í lögum um fjárfestingu erlendra aðila í atvinnurekstri kemur fram að þeir þeir einir megi stunda fiskveiðar í efnahagslögsögu Íslands og eiga og reka fyrirtæki til vinnslu sjávarafurða hér á landi sem eru íslenskir ríkisborgarar. Íslenskir lögaðilar sem stunda veiðar og vinnslu mega ekki vera í eigu erlendra aðila að meira leyti en 25 prósent sé miðað við hlutafé eða stofnfé. Af þessu leiðir að eingöngu fyrirtæki sem uppfylla þessi skilyrði gætu tekið þátt í uppboði á aflaheimildum hér á landi ef það yrði niðurstaðan að ráðast í uppboðsleið þar sem hluti aflaheimilda færi á markað á ári hverju. Mest lesið „Ekkert ósvipaður leikur og menn léku í bönkunum fyrir bankahrun“ Atvinnulíf Hlutdeildarlán dugðu fyrir 61 íbúð Viðskipti innlent 97 brauðskráðust frá HR Viðskipti innlent „Fyrsta verk er án gríns að fá mér lýsi og tékka á Vísi“ Atvinnulíf Sif Jakobs: „Ekta demantar eru nú einfaldlega ræktaðir“ Atvinnulíf Hvernig verður steypa græn? Samstarf Fundurinn virðist ekki hafa aukið trú fjárfesta Viðskipti innlent Salmonella í Pekingönd Neytendur Ekki allar verslanir sem hleypi verðlagseftirlitinu að Neytendur Kosningaspenna á vinnustöðum og rifrildi um pólitík Atvinnulíf Fleiri fréttir Hlutdeildarlán dugðu fyrir 61 íbúð 97 brauðskráðust frá HR Fundurinn virðist ekki hafa aukið trú fjárfesta Furðulegt að gjaldtaka taki ekki mið af styrkleika Fjögur erlend fyrirtæki keppa um rekstur Fríhafnarinnar Hagnaður dróst saman um þriðjung og skoða hlutafjáraukningu Bein útsending: Kynna afkomuna og fara nánar yfir breytingarnar Breki áfram formaður Bjarmi sest í stjórnina og Trausti tekur við Tekur við formennsku í hugverkaráði Samtaka iðnaðarins Framkvæmdir hafnar við Búrfellslund Nikótínpúðar gætu hækkað um 300 kall með nýju gjaldi Ætla að sækja einn og hálfan milljarð frá skemmtiferðaskipum Vaxtatekjur Íslandsbanka drógust saman milli ára Fjögur félög Bergvins gjaldþrota Gera langtímasamning við eitt stærsta fyrirtæki Noregs Guðjón og Kristinn Þór nýir sviðsstjórar hjá VSB Fimm milljarðar í tekjur af vöxtum á mánuði Skerða líka raforku fyrir norðan og austan Miklu fleiri vilja hlutdeildarlán en fá Ólöf til liðs við Athygli Atvinnuleysi tvöfaldaðist í september Lög um Bankasýsluna verði afnumin Tekjur jukust um sjö prósent milli ára Hagnaður dregst saman um tæpa tvo milljarða króna Carbfix hlaut Nýsköpunarverðlaunin Bein útsending: Markaðsmál í brennidepli á nýsköpunarþingi Bein útsending: Umhverfisdagur atvinnulífsins – Atvinnulífið leiðir Oculis rauk upp eftir tilkynningu Nýr framkvæmdastjóri á Oche Sjá meira
Færeyskur hagfræðingur sem hefur rannsakað fiksveiðistjórnun varar Íslendinga við því að innleiða uppboðsleið í sjávarútvegi. Hann vísar meðal annars til fæðuöryggissjónarmiða. Krafa íslenskra laga um íslenskt eignarhald útgerðarfyrirtækja leysir hins vegar þetta vandamál. Mikið hefur verið rætt um uppboð aflaheimilda á undanförnum vikum en nokkrir flokkar höfðu slíkt á stefnuskrá sinni fyrir alþingiskosningar. Það slitnaði upp úr stjórnarmyndunarviðræðum Bjartrar framtíðar, Sjálfstæðisflokks og Viðreisnar meðal annars vegna þess að Björt framtíð og Viðreisn vildu fara svokallaða markaðsleið í sjávarútvegi þar sem 3-4 prósent aflans færu á markað á ári hverju. Hagfræðingurinn Óli Samró gaf síðastliðið sumar út bókina „Fiskiskapur - fjølbroyttar ásetingar“ en þar fjallar hann um fiskveiðistjórnun í víðu samhengi. Samró fjallar meðal annars um uppboðsleiðina svokölluðu en Færeyingar buðu út aflaheimildir með uppboði fyrr á þessu ári. Uppboð aflaheimilda Færeyinga var liður í ákveðnum kerfisbreytingum á færeyskum sjávarútvegi. Þeir hafa lagt misheppnað sóknardagakerfi niður og tekið upp aflahlutdeildarkerfi líkt og við Íslendingar.Óli Samró hagfræðingur.Óli segir að allt snúist um matvælaöryggi í dag. Aðgangur að próteini eins og fiski sé skertur. Efnaðar stórþjóðir leiti víða um að aðgangi að fiskafurðum á viðráðanlegu verði. „Það sem við höfum lært í Færeyjum er að uppboðsleiðin virkar ekki vel. Spurningin sem þarf að svara er: Mega útlendingar bjóða? Já eða nei. Ef svarið er já þá er það spurning um lönd sem eiga skip sem munu veiða fiskinn eða það er spurning um lönd sem við vilja ná sér í prótein. Þetta er spurning um fæðuöryggi. Það eru stór ríki sem vilja fá aðgang að auðlindunum í Norður-Atlantshafi." Þessar áhyggjur Óla af uppboðsleiðinni hafa takmarkaða þýðingu fyrir Íslendinga enda vegna þeirra takmarkana sem gilda um eignarhald útlendinga á íslenskum útvegsfyrirtækjum. Eignarréttarákvæði stjórnarskrárinnar heimilar slíka takmörkun. „Með lögum má takmarka rétt erlendra aðila til að eiga fasteignaréttindi eða hlut í atvinnufyrirtæki hér á landi,“ segir þar í annarri málsgrein. Mörg lagaákvæði eiga svo stoð í þessari heimild stjórnarskrárinnar. Í lögum um fjárfestingu erlendra aðila í atvinnurekstri kemur fram að þeir þeir einir megi stunda fiskveiðar í efnahagslögsögu Íslands og eiga og reka fyrirtæki til vinnslu sjávarafurða hér á landi sem eru íslenskir ríkisborgarar. Íslenskir lögaðilar sem stunda veiðar og vinnslu mega ekki vera í eigu erlendra aðila að meira leyti en 25 prósent sé miðað við hlutafé eða stofnfé. Af þessu leiðir að eingöngu fyrirtæki sem uppfylla þessi skilyrði gætu tekið þátt í uppboði á aflaheimildum hér á landi ef það yrði niðurstaðan að ráðast í uppboðsleið þar sem hluti aflaheimilda færi á markað á ári hverju.
Mest lesið „Ekkert ósvipaður leikur og menn léku í bönkunum fyrir bankahrun“ Atvinnulíf Hlutdeildarlán dugðu fyrir 61 íbúð Viðskipti innlent 97 brauðskráðust frá HR Viðskipti innlent „Fyrsta verk er án gríns að fá mér lýsi og tékka á Vísi“ Atvinnulíf Sif Jakobs: „Ekta demantar eru nú einfaldlega ræktaðir“ Atvinnulíf Hvernig verður steypa græn? Samstarf Fundurinn virðist ekki hafa aukið trú fjárfesta Viðskipti innlent Salmonella í Pekingönd Neytendur Ekki allar verslanir sem hleypi verðlagseftirlitinu að Neytendur Kosningaspenna á vinnustöðum og rifrildi um pólitík Atvinnulíf Fleiri fréttir Hlutdeildarlán dugðu fyrir 61 íbúð 97 brauðskráðust frá HR Fundurinn virðist ekki hafa aukið trú fjárfesta Furðulegt að gjaldtaka taki ekki mið af styrkleika Fjögur erlend fyrirtæki keppa um rekstur Fríhafnarinnar Hagnaður dróst saman um þriðjung og skoða hlutafjáraukningu Bein útsending: Kynna afkomuna og fara nánar yfir breytingarnar Breki áfram formaður Bjarmi sest í stjórnina og Trausti tekur við Tekur við formennsku í hugverkaráði Samtaka iðnaðarins Framkvæmdir hafnar við Búrfellslund Nikótínpúðar gætu hækkað um 300 kall með nýju gjaldi Ætla að sækja einn og hálfan milljarð frá skemmtiferðaskipum Vaxtatekjur Íslandsbanka drógust saman milli ára Fjögur félög Bergvins gjaldþrota Gera langtímasamning við eitt stærsta fyrirtæki Noregs Guðjón og Kristinn Þór nýir sviðsstjórar hjá VSB Fimm milljarðar í tekjur af vöxtum á mánuði Skerða líka raforku fyrir norðan og austan Miklu fleiri vilja hlutdeildarlán en fá Ólöf til liðs við Athygli Atvinnuleysi tvöfaldaðist í september Lög um Bankasýsluna verði afnumin Tekjur jukust um sjö prósent milli ára Hagnaður dregst saman um tæpa tvo milljarða króna Carbfix hlaut Nýsköpunarverðlaunin Bein útsending: Markaðsmál í brennidepli á nýsköpunarþingi Bein útsending: Umhverfisdagur atvinnulífsins – Atvinnulífið leiðir Oculis rauk upp eftir tilkynningu Nýr framkvæmdastjóri á Oche Sjá meira