Vopnaðist GPS-tæki, stöng og bóndanum Friðrika Benónýsdóttir skrifar 3. desember 2014 14:30 Ólína Þorvarðardóttir. „Ég get þó staðfest að það er hvorki búið að afsanna frásögn Landnámu né Gíslasögu.“ Vísir/Ernir Ég tek fyrir tvær frásagnir, önnur er í Landnámu og hin í Gíslasögu Súrssonar,“ segir Ólína Þorvarðardóttir þjóðfræðingur, sem á morgun ræðir um staðháttalýsingar í fornsögum í fyrirlestri í Odda. „Fyrst mun ég ræða söguna af því þegar Hrafna-Flóki gekk á fjall eitt hátt og sá norður yfir fjörðinn fullan af ísum og gaf landinu nafn eftir því. Þessi frásögn hefur verið dregin í efa. Bæði hafa menn nú efast um að Hrafna-Flóki hafi verið til og eins að það sé hægt að sjá nokkurn fjörð fullan af ísum af neinu fjalli á sunnanverðum Vestfjörðum nema þá Ísafjarðardjúp. Þessar vangaveltur ákvað ég að leiða til lykta með vettvangskönnun síðastliðið sumar. Hin frásögnin er sagan af því í Gíslasögu Súrssonar þegar Vésteinn fer á mis við menn Gísla í Bjarnardal í Önundarfirði og ríður í framhaldi af því upp á Gemlufallsheiði og mælir svo þegar þeir finna hann: „Nú falla öll vötn til Dýrafjarðar“ og finnst of seint að snúa við. Þetta voru örlagaríkar misfarir en Önfirðingar hafa löngum sagt að í Önundarfirði væri hvergi hægt að farast á mis.“ Ólína vopnaðist GPS-tæki, stöng og bónda sínum sem tók þátt í rannsókninni með henni, eins og hún tekur til orða. „Við fórum þær leiðir sem sagan segir að mennirnir hafi riðið til þess að komast að því hvort hægt sé að farast á mis í Önundarfirði,“ útskýrir hún en gerist véfréttarleg þegar spurt er um niðurstöður rannsóknanna. „Þær verða kynntar í fyrirlestrinum á morgun,“ segir hún. „Þá mun ég greina frá hinum vísindalegu niðurstöðum.“ En hvað með fjöllin og Flóka? „Þar kemur fleira en eitt til, eins og reyndar í tilfelli Vésteins,“ segir hún en neitar að segja fleira nema að augljóst sé að sagnaritararnir þekki býsna vel til staðhátta á Vestfjörðum. „Ég get þó staðfest að það er hvorki búið að afsanna frásögn Landnámu né Gíslasögu en hvort mér tekst að sanna þær kemur í ljós á morgun.“ Fyrirlestur Ólínu hefst á morgun klukkan 16.30 í stofu 101 í Odda og er þáttur í fyrirlestraröð Miðaldastofu Háskóla Íslands um Landnám Íslands. Að honum loknum mun Gísli Sigurðsson, rannsóknarprófessor við Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum, ræða um munnlegar og skrifaðar frásagnir og hin flóknu tengsl þeirra við veruleikann. Menning Mest lesið Flugmenn keyptu einbýli Rikka Daða á undirverði Lífið Stjörnulífið: Ásdís Rán í Playboy-höllinni Lífið Selur íbúð með palli en engum berjarunna Lífið Þungun stefni lífi Gomez í hættu Lífið „Hvað ef Katrín Jakobsdóttir hefði lent í sama máli?“ Lífið Opnar sig í myndbandi: Hefur lokið lyfjameðferð Lífið Myndaveisla: Húrrandi fjör í stórafmæli Húrra Lífið James Earl Jones er látinn Lífið Laufey prýðir forsíðu Vogue Tíska og hönnun Frestar öllum tónleikum vegna hrakandi heilsu Lífið Fleiri fréttir Verk Arnhildar og félaga valið framlag Íslands á Feneyjatvíæringnum í arkitektúr Lyfjameðferð við meðvirkni: „Æ, ég væri bara til í að taka eina töflu“ „Mann- og listfjandsamleg þvæla“ Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Þarf ekkert að þvælast fyrir sjálfri sér „Smá eins og maður sé allsber fyrir framan alþjóð“ Forstöðumaðurinn fannst í Salnum Óður til kvenlíkamans í öllu sínu veldi Óli Egils snýr sér að Ladda eftir Bubba Snæbjörn nýr leikhússtjóri í Tjarnarbíói Sjá meira
Ég tek fyrir tvær frásagnir, önnur er í Landnámu og hin í Gíslasögu Súrssonar,“ segir Ólína Þorvarðardóttir þjóðfræðingur, sem á morgun ræðir um staðháttalýsingar í fornsögum í fyrirlestri í Odda. „Fyrst mun ég ræða söguna af því þegar Hrafna-Flóki gekk á fjall eitt hátt og sá norður yfir fjörðinn fullan af ísum og gaf landinu nafn eftir því. Þessi frásögn hefur verið dregin í efa. Bæði hafa menn nú efast um að Hrafna-Flóki hafi verið til og eins að það sé hægt að sjá nokkurn fjörð fullan af ísum af neinu fjalli á sunnanverðum Vestfjörðum nema þá Ísafjarðardjúp. Þessar vangaveltur ákvað ég að leiða til lykta með vettvangskönnun síðastliðið sumar. Hin frásögnin er sagan af því í Gíslasögu Súrssonar þegar Vésteinn fer á mis við menn Gísla í Bjarnardal í Önundarfirði og ríður í framhaldi af því upp á Gemlufallsheiði og mælir svo þegar þeir finna hann: „Nú falla öll vötn til Dýrafjarðar“ og finnst of seint að snúa við. Þetta voru örlagaríkar misfarir en Önfirðingar hafa löngum sagt að í Önundarfirði væri hvergi hægt að farast á mis.“ Ólína vopnaðist GPS-tæki, stöng og bónda sínum sem tók þátt í rannsókninni með henni, eins og hún tekur til orða. „Við fórum þær leiðir sem sagan segir að mennirnir hafi riðið til þess að komast að því hvort hægt sé að farast á mis í Önundarfirði,“ útskýrir hún en gerist véfréttarleg þegar spurt er um niðurstöður rannsóknanna. „Þær verða kynntar í fyrirlestrinum á morgun,“ segir hún. „Þá mun ég greina frá hinum vísindalegu niðurstöðum.“ En hvað með fjöllin og Flóka? „Þar kemur fleira en eitt til, eins og reyndar í tilfelli Vésteins,“ segir hún en neitar að segja fleira nema að augljóst sé að sagnaritararnir þekki býsna vel til staðhátta á Vestfjörðum. „Ég get þó staðfest að það er hvorki búið að afsanna frásögn Landnámu né Gíslasögu en hvort mér tekst að sanna þær kemur í ljós á morgun.“ Fyrirlestur Ólínu hefst á morgun klukkan 16.30 í stofu 101 í Odda og er þáttur í fyrirlestraröð Miðaldastofu Háskóla Íslands um Landnám Íslands. Að honum loknum mun Gísli Sigurðsson, rannsóknarprófessor við Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum, ræða um munnlegar og skrifaðar frásagnir og hin flóknu tengsl þeirra við veruleikann.
Menning Mest lesið Flugmenn keyptu einbýli Rikka Daða á undirverði Lífið Stjörnulífið: Ásdís Rán í Playboy-höllinni Lífið Selur íbúð með palli en engum berjarunna Lífið Þungun stefni lífi Gomez í hættu Lífið „Hvað ef Katrín Jakobsdóttir hefði lent í sama máli?“ Lífið Opnar sig í myndbandi: Hefur lokið lyfjameðferð Lífið Myndaveisla: Húrrandi fjör í stórafmæli Húrra Lífið James Earl Jones er látinn Lífið Laufey prýðir forsíðu Vogue Tíska og hönnun Frestar öllum tónleikum vegna hrakandi heilsu Lífið Fleiri fréttir Verk Arnhildar og félaga valið framlag Íslands á Feneyjatvíæringnum í arkitektúr Lyfjameðferð við meðvirkni: „Æ, ég væri bara til í að taka eina töflu“ „Mann- og listfjandsamleg þvæla“ Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Þarf ekkert að þvælast fyrir sjálfri sér „Smá eins og maður sé allsber fyrir framan alþjóð“ Forstöðumaðurinn fannst í Salnum Óður til kvenlíkamans í öllu sínu veldi Óli Egils snýr sér að Ladda eftir Bubba Snæbjörn nýr leikhússtjóri í Tjarnarbíói Sjá meira